มาลองดูชื่อ "บางกอก" ในภาษาต่างๆ
เขียนเมื่อ 2022/02/22 13:09
แก้ไขล่าสุด 2022/02/25 12:32
อย่างที่รู้กันว่าชื่อเมืองหลวงของไทย กรุงเทพฯ นั้นมีอีกชื่อเรียกว่า "บางกอก" และชื่อนี้ก็เป็นชื่ออย่างเป็นทางการที่ถูกเรียกในภาษาต่างประเทศนอกจากภาษาไทยทั้งหมดด้วย ดังนั้นแม้จะพูดชื่อ "กรุงเทพ" (Krung Thep) กับคนต่างชาติเขาก็ไม่รู้จักอยู่ดี
ที่จริงแล้วกรุงเทพฯดูหมือนจะเป็นเมืองหลวงแห่งเดียวในโลก (เท่าที่รู้ตอนนี้) ที่มีชื่อเรียกอย่างเป็นทางการในภาษาตัวเองต่างจากที่ภาษาต่างประเทศเรียก
จริงอยู่ว่าในหลายประเทศมีชื่อเรียกเมืองหลวงที่เพี้ยนไปตามการออกเสียงในภาษาต่างๆทำให้ชื่อต่างกันไปบ้าง แต่ก็ถือว่ามาจากรากศัพท์เดียวกัน แต่คำว่า "กรุงเทพ" กับ "บางกอก" นั้นเป็นคนละคำ มีที่มาต่างกันเลย
อย่างไรก็ตาม เรื่องที่มาของชื่อนั้นไม่ใช่ประเด็นที่จะพูดถึงตรงนี้ หากใครสนใจมีบทความอื่นที่คนอื่นเขียนไว้เยอะแล้ว เช่นในบล็อกของหนุ่มมาเก๊า
แต่ที่อยากจะนำเสนอในที่นี้ก็คือชื่อเรียกของ "บางกอก" ในภาษาต่างๆนั่นเอง
หากเปิดวิกิพีเดียดู https://th.wikipedia.org/wiki/กรุงเทพมหานคร แล้วดูหน้าภาษาต่างประเทศก็จะพบว่าทั้งหมดนั้นล้วนใช้คำว่า Bangkok หรือคำที่ทับศัพท์มาจาก "บางกอก" ในอักษรของภาษานั้นๆ ไม่มีในภาษาไหนนอกจากในภาษาไทยที่ใช้คำว่า "กรุงเทพ"
อย่างไรก็ตามถ้าลองคลิกเข้าไปดูหน้าวิกิของแต่ละภาษาก็จะมีคำอธิบายไว้ว่า "บางกอก" นั้นมีอีกชื่อเรียกนึงว่า "กรุงเทพมหานคร" บางภาษายังอุตส่าห์เขียนชื่อเต็มอันยาวเหยียดของกรุงเทพฯไว้ด้วย
อย่างเช่นลองเปิดดูหน้าภาษาเกาหลี (อักษรฮันกึล) เขาก็เขียนชื่อเต็มของกรุงเทพฯไว้แบบนี้
끄룽 텝 마하나콘 아몬 라따나꼬신 마힌타라 유타야 마하딜록 폽 노파랏 랏차타니 부리롬 우돔랏차니웻 마하사탄 아몬 피만 아와딴 사팃 사카타띠야 윗사누깜 쁘라싯
ส่วนของภาษาฮินดี (อักษรเทวนาครี) ก็มีเขียน
क्रुंग देवमहानगर अमररत्नकोसिन्द्र महिन्द्रायुध्या महातिलकभव नवरत्नराजधानी पुरीरम्य उत्तमराजनिवेशन महास्थान अमरविमान अवतारस्थित्य शक्रदत्तिय विष्णुकर्मप्रसिद्धि
ภาษากรีก
Κρουνγκτεπμαχανακόν Αμονραττανακοσίν Μαχινταραγιουτταγιά Μαχαντιλοκπόπ Νοππαρατραττσατανιμπουριρόμ Ουντομραττσανιουετμαχασατάν Αμονπιμαναουατανσατίτ Σακκαταττιγιαουιτσανουκαμπρασίτ
ภาษารัสเซีย (อักษรซีริลลิก)
Крунг Тхеп Маханакхон Амон Раттанакосин Махинтараюттхая Махадилок Пхоп Ноппарат Ратчатхани Буриром Удомратчанивет Махасатан Амон Пиман Аватан Сатит Саккатхаттийя Витсанукам Прасит
แม้แต่ภาษาจีนก็ยังมีเขียนคำทับศัพท์ชื่อกรุงเทพฯไว้ด้วยดังนี้
功特瑪哈那空，阿蒙拉達納戈信，瑪欣他拉育他亞，瑪哈迪洛朴，諾帕拉拉差他尼布里龍，烏東拉差尼韋瑪哈沙探，阿蒙披曼阿瓦丹沙提，沙甲他迪亞威沙努甘巴西
ซึ่งดูแล้วอ่านยากมากมาย ถ้าจะเรียกแค่ "กรุงเทพมหานาคร" ก็จะเป็น 功特瑪哈那空 "กงเท่อหม่าฮาน่าคง" หรือถ้ากรุงเทพสั้นๆ ก็คือ "กงเท่อ"
คำว่า 功特 ยังมีการเขียนเป็น 功貼 "กงเทีย" ด้วย ไม่ได้ตายตัวนัก เพราะระบบทับศัพท์ของจีนยังค่อนข้างไม่มีมีมาตรฐานแน่นอน เลยลำบากหน่อย
ในขณะที่คำว่า "บางกอก" ทับศัพท์เป็น 曼谷 อ่านแบบจีนกลางเป็น "ม่านกู่" ชื่อนี้ใช้เรียกทั่วไปเวลาพูดภาษาจีน นอกจากนี้อาจมีการทับศัพท์เป็น 盤谷 "ผานกู่" แต่ก็ใช้แค่ในชื่อเฉพาะบางอย่าง เช่นชื่อธนาคารกรุงเทพฯถูกเรียกว่า 盤谷銀行 "ผานกู่อิ๋นหาง"
เรื่องชื่อเต็มของกรุงเทพฯนั้นพูดถึงแล้วจะยาว ดังนั้นขอพอเท่านี้ก่อนดีกว่า กลับมาที่ชื่อ "บางกอก" ที่คนต่างชาติส่วนใหญ่รู้จักกันดี
จากที่ไปลองไล่ค้นดูชื่อ "บางกอก" ในภาษาต่างๆ โดยเน้นข้อมูลจากวิกิพีเดียเป็นหลัก ก็รวบรวมมาได้คร่าวๆดังนี้
นอกจากนี้ก็ยังมีอีกมากมาย ในที่นี้แค่ยกส่วนหนึ่ง
สุดท้ายนี้ขอทำเป็นภาพแสดงคำว่า "บางกอก" ในอักษรต่างๆรวมทั้งหมดไว้ตรงนี้
ที่จริงแล้วกรุงเทพฯดูหมือนจะเป็นเมืองหลวงแห่งเดียวในโลก (เท่าที่รู้ตอนนี้) ที่มีชื่อเรียกอย่างเป็นทางการในภาษาตัวเองต่างจากที่ภาษาต่างประเทศเรียก
จริงอยู่ว่าในหลายประเทศมีชื่อเรียกเมืองหลวงที่เพี้ยนไปตามการออกเสียงในภาษาต่างๆทำให้ชื่อต่างกันไปบ้าง แต่ก็ถือว่ามาจากรากศัพท์เดียวกัน แต่คำว่า "กรุงเทพ" กับ "บางกอก" นั้นเป็นคนละคำ มีที่มาต่างกันเลย
อย่างไรก็ตาม เรื่องที่มาของชื่อนั้นไม่ใช่ประเด็นที่จะพูดถึงตรงนี้ หากใครสนใจมีบทความอื่นที่คนอื่นเขียนไว้เยอะแล้ว เช่นในบล็อกของหนุ่มมาเก๊า
แต่ที่อยากจะนำเสนอในที่นี้ก็คือชื่อเรียกของ "บางกอก" ในภาษาต่างๆนั่นเอง
หากเปิดวิกิพีเดียดู https://th.wikipedia.org/wiki/กรุงเทพมหานคร แล้วดูหน้าภาษาต่างประเทศก็จะพบว่าทั้งหมดนั้นล้วนใช้คำว่า Bangkok หรือคำที่ทับศัพท์มาจาก "บางกอก" ในอักษรของภาษานั้นๆ ไม่มีในภาษาไหนนอกจากในภาษาไทยที่ใช้คำว่า "กรุงเทพ"
อย่างไรก็ตามถ้าลองคลิกเข้าไปดูหน้าวิกิของแต่ละภาษาก็จะมีคำอธิบายไว้ว่า "บางกอก" นั้นมีอีกชื่อเรียกนึงว่า "กรุงเทพมหานคร" บางภาษายังอุตส่าห์เขียนชื่อเต็มอันยาวเหยียดของกรุงเทพฯไว้ด้วย
อย่างเช่นลองเปิดดูหน้าภาษาเกาหลี (อักษรฮันกึล) เขาก็เขียนชื่อเต็มของกรุงเทพฯไว้แบบนี้
끄룽 텝 마하나콘 아몬 라따나꼬신 마힌타라 유타야 마하딜록 폽 노파랏 랏차타니 부리롬 우돔랏차니웻 마하사탄 아몬 피만 아와딴 사팃 사카타띠야 윗사누깜 쁘라싯
ส่วนของภาษาฮินดี (อักษรเทวนาครี) ก็มีเขียน
क्रुंग देवमहानगर अमररत्नकोसिन्द्र महिन्द्रायुध्या महातिलकभव नवरत्नराजधानी पुरीरम्य उत्तमराजनिवेशन महास्थान अमरविमान अवतारस्थित्य शक्रदत्तिय विष्णुकर्मप्रसिद्धि
ภาษากรีก
Κρουνγκτεπμαχανακόν Αμονραττανακοσίν Μαχινταραγιουτταγιά Μαχαντιλοκπόπ Νοππαρατραττσατανιμπουριρόμ Ουντομραττσανιουετμαχασατάν Αμονπιμαναουατανσατίτ Σακκαταττιγιαουιτσανουκαμπρασίτ
ภาษารัสเซีย (อักษรซีริลลิก)
Крунг Тхеп Маханакхон Амон Раттанакосин Махинтараюттхая Махадилок Пхоп Ноппарат Ратчатхани Буриром Удомратчанивет Махасатан Амон Пиман Аватан Сатит Саккатхаттийя Витсанукам Прасит
แม้แต่ภาษาจีนก็ยังมีเขียนคำทับศัพท์ชื่อกรุงเทพฯไว้ด้วยดังนี้
功特瑪哈那空，阿蒙拉達納戈信，瑪欣他拉育他亞，瑪哈迪洛朴，諾帕拉拉差他尼布里龍，烏東拉差尼韋瑪哈沙探，阿蒙披曼阿瓦丹沙提，沙甲他迪亞威沙努甘巴西
ซึ่งดูแล้วอ่านยากมากมาย ถ้าจะเรียกแค่ "กรุงเทพมหานาคร" ก็จะเป็น 功特瑪哈那空 "กงเท่อหม่าฮาน่าคง" หรือถ้ากรุงเทพสั้นๆ ก็คือ "กงเท่อ"
คำว่า 功特 ยังมีการเขียนเป็น 功貼 "กงเทีย" ด้วย ไม่ได้ตายตัวนัก เพราะระบบทับศัพท์ของจีนยังค่อนข้างไม่มีมีมาตรฐานแน่นอน เลยลำบากหน่อย
ในขณะที่คำว่า "บางกอก" ทับศัพท์เป็น 曼谷 อ่านแบบจีนกลางเป็น "ม่านกู่" ชื่อนี้ใช้เรียกทั่วไปเวลาพูดภาษาจีน นอกจากนี้อาจมีการทับศัพท์เป็น 盤谷 "ผานกู่" แต่ก็ใช้แค่ในชื่อเฉพาะบางอย่าง เช่นชื่อธนาคารกรุงเทพฯถูกเรียกว่า 盤谷銀行 "ผานกู่อิ๋นหาง"
เรื่องชื่อเต็มของกรุงเทพฯนั้นพูดถึงแล้วจะยาว ดังนั้นขอพอเท่านี้ก่อนดีกว่า กลับมาที่ชื่อ "บางกอก" ที่คนต่างชาติส่วนใหญ่รู้จักกันดี
จากที่ไปลองไล่ค้นดูชื่อ "บางกอก" ในภาษาต่างๆ โดยเน้นข้อมูลจากวิกิพีเดียเป็นหลัก ก็รวบรวมมาได้คร่าวๆดังนี้
| อักษร | ภาษา | ประเทศ | |
|---|---|---|---|
| ไทย | ไทย | ไทย | บางกอก |
| ลาว | ลาว | ลาว | ບາງກອກ |
| เขมร | เขมร | กัมพูชา | បាងកក |
| พม่า | พม่า | พม่า | ဘန်ကောက် |
| โรมัน | เวียดนาม | เวียดนาม | Băng Cốc |
| ซีริลลิก | มองโกล | มองโกเลีย | Бангкок |
| ทิเบต | ทิเบต | จีน | པན་ཀོག |
| จีน | จีน | จีน | 曼谷 |
| คาตาคานะ | ญี่ปุ่น | ญี่ปุ่น | バンコク |
| ฮันกึล | เกาหลี | เกาหลี | 방콕 |
| เทวนาครี | ฮินดี | อินเดีย | बैंकॉक |
| คุชราต | คุชราต | อินเดีย | બેંગકોક |
| คุรมุขี | ปัญจาบ | อินเดีย | ਬੈਂਕਾਕ |
| ทมิฬ | ทมิฬ | อินเดีย | பேங்காக் |
| มลายาฬัม | มลายาฬัม | อินเดีย | ബാങ്കോക്ക് |
| เตลูกู | เตลูกู | อินเดีย | బ్యాంకాక్ |
| กันนาดา | กันนาดา | อินเดีย | ಬ್ಯಾಂಕಾಕ್ |
| เบงกอล | เบงกอล | บังกลาเทศ | ব্যাংকক |
| สิงหล | สิงหล | ศรีลังกา | බැංකොක් |
| จอร์เจีย | จอร์เจีย | จอร์เจีย | ბანგკოკი |
| อาร์เมเนีย | อาร์เมเนีย | อาร์เมเนีย | Բանգկոկ |
| กรีก | กรีก | กรีซ | Μπανγκόκ |
| ฮีบรู | ฮีบรู | อิสราเอล | בַּנְגְּקוֹק |
| อาหรับ | อาหรับ | (หลายประเทศ) | بَانْكُوك |
นอกจากนี้ก็ยังมีอีกมากมาย ในที่นี้แค่ยกส่วนหนึ่ง
สุดท้ายนี้ขอทำเป็นภาพแสดงคำว่า "บางกอก" ในอักษรต่างๆรวมทั้งหมดไว้ตรงนี้