φυβλαςのβλογ
phyblas的博客



หลักการเขียนทับศัพท์ภาษาพม่า
เขียนเมื่อ 2019/12/27 23:10
แก้ไขล่าสุด 2023/03/20 18:24
ในบทความนี้จะอธิบายหลักการเขียนทับศัพท์ภาษาพม่าเป็นภาษาไทย โดยระบบการเขียนมีพื้นฐานมาจากหลักของราชบัณฑิต https://th.wikipedia.org/wiki/การทับศัพท์ภาษาพม่า

แต่ในที่นี้นำมาเรียบเรียงพร้อมอธิบายใหม่ให้เข้าใจได้ง่ายขึ้น และมีการแก้หลักเพียงข้อเดียว คือใช้ "ธ" แทนเสียง သ‌ (เหมือน th ในภาษาอังกฤษ)

การทับศัพท์ในนี้ยึดตามอักษรพม่าเป็นหลัก แต่ก็มีการใช้อักษรโรมันประกอบไปด้วย

แต่หลักการถอดเสียงเป็นอักษรโรมันมีอยู่หลากหลาย ไม่ได้มีเกณฑ์ที่แน่ชัด สำหรับระบบที่จะใช้ในนี้เป็นระบบที่เรียบเรียงโดยยึดตามวิธีสะกดที่มักใช้ทั่วไป ซึ่งยึดตามเสียงอ่านมากกว่าที่จะยึดติดกับตัวสะกด



พยัญชนะ



อักษรพม่าโดยพื้นฐานแล้วมี ๓๓ ตัวซึ่งมาจากภาษาบาลีเช่นเดียวกับภาษาไทย คือแบ่งเป็น ๕ แถว ๕ วรรค รวมเป็น ๒๕ ตัว และเศษวรรคอีก ๘ ตัว แต่ละตัวสามารถเทียบเคียงกับอักษรในภาษาไทยได้เป็นตัวๆตามนี้

  เสียงไม่ปล่อยลม เสียงปล่อยลม เสียงก้อง เสียงออกจมูก
วรรคกะ က

ข (ค)

ค (/g/≈ก)

ฆ (/g/≈ก)

วรรคจะ
จ (ซ)

ฉ (/sʰ/≈ซ)

ช (/z/≈ซ)

ฌ (/z/≈ซ)

ญ (/ɲ/=ญ)
วรรคฏะ
ฏ (ต)

ฐ (ท)

ฑ (ด)

ฒ (ด)

ณ (น)
วรรคตะ

ถ (ท)

ท (ด)

ธ (ด)

วรรคปะ

ผ (พ)

พ (บ)

ภ (บ)

เศษวรรค


ร/ย *

ဝ‌
သ‌
ส (/θ/≈ธ)


ฬ (ล)


ตัวที่ใส่พื้นสีเขียวคือที่เสียงอ่านเหมือนกับในภาษาไทยเลย จึงอาจจำเป็นคู่ตามนี้ได้ง่าย

เพียงแต่อักษร ရ ซึ่งตรงกับ "ร" ในภาษาไทยนั้น ในคำส่วนใหญ่จะออกเสียงกลายเป็น "ย" แต่จะออกเสียง "ร" เหมือนในภาษาไทยเฉพาะในคำส่วนน้อยซึ่งมาจากภาษาต่างประเทศเท่านั้น
 
ส่วนที่เป็นสีฟ้าคืออักษรที่มีเสียงไม่ตรงกับตัวที่เป็นรากเดียวกันในภาษาไทย แต่ไปตรงกับเสียงอื่นที่มีในภาษาไทยแทน คือเสียงที่อยู่ในวงเล็บด้านขวา

ส่วนช่องสีส้มคืออักษรที่ไม่สามารถแทนเสียงอ่านเป็นภาษาไทยได้ตรง ได้แต่ใช้อักษรพอจะเทียบเคียงแทนได้ ซึ่งอาจมีไปซ้ำกับเสียงอื่น

ဂ และ ဃ เป็นเสียงเหมือน g ในภาษาอังกฤษ จึงให้ทับศัพท์แทนด้วย "ก"

ဆ เป็นเสียง "ซ" แบบปล่อยลม จึงให้ทับศัพท์แทนด้วย "ซ"

ဇ และ ဈ เป็นเสียงเหมือน z ในภาษาอังกฤษ จึงให้ทับศัพท์แทนด้วย "ซ"

ည เป็นเสียงเหมือน "ญ" ในภาษาลาวหรืออีสาน ซึ่งจริงๆแล้วออกเสียงต่างจาก "ย" ในที่นี้ให้เขียนแทนด้วย "ญ" ไป

อักษร ည จะถูกเขียนเป็น ဉ เมื่อใช้กับสระอา ( ာ) กลายเป็น ဉာ หรือใช้เป็นตัวสะกด เขียนเป็น ဉ်

သ‌ เป็นเสียงเหมือน th ในภาษาอังกฤษ (IPA แทนด้วย /θ/ หรือ /ð/ แล้วแต่คำ) จึงให้ทับศัพท์แทนด้วย "ธ" เหมือนอย่างในภาษาอังกฤษ แม้ว่าจริงๆ "ธ" ในภาษาไทยจะแสดงเสียงเหมือนกับ "ท" ก็จริง แต่ในที่นี้ให้ใช้ "ธ" แทนเสียงที่ต่างไป

นอกจากนี้ยังมีข้อยกเว้นอีกอย่างคืออักษร က หรือ ခ ในบางคำอาจถูกอ่านเป็น /g/ ได้
 
อักษร ဋ, ဌ, တ, ထ อาจถูกอ่านเป็น "ด" ได้

อักษร ပ หรือ ဖ อาจถูกอ่านเป็น "บ" ได้

ข้อยกเว้นนี้เกิดขึ้นบ่อยครั้งแต่ไม่แน่นอน จึงต้องจำเป็นคำๆ หรืออาจดูการทับศัพท์เป็นอักษรโรมันประกอบ โดยทั่วไปจะถูกแทนด้วย g d b ซึ่งตรงกับภาษาอังกฤษค่อนข้างตรงตัว จำได้ง่าย



และเช่นเดียวกับในภาษาไทย อักษรจำนวนมากเสียงซ้ำกัน และมีหลายตัวที่ถูกใช้แค่ในคำที่มาจากภาษาบาลีหรือสันสกฤตเท่านั้น คือพวก ฆ ฌ ฏ ฐ ฑ ฒ ณ ธ ฬ จึงถือว่าหายาก เจอไม่บ่อย

อักษรเหล่านั้นทำเป็นพื้นสีเทาไว้ในตารางนี้ ได้แก่ ဃ, ဈ, ဋ, ဌ, ဍ, ဎ, ဏ, ဓ, ဠ

က = ก ခ = ข ဂ = ค ဃ = ฆ င = ง
စ = จ ဆ = ฉ ဇ = ช ဈ = ฌ ည = ญ
ဋ = ฏ ဌ = ฐ ဍ = ฑ ဎ = ฒ ဏ = ณ
တ = ต ထ = ถ ဒ = ท ဓ = ธ န = น
ပ = ป ဖ = ผ ဗ = พ ဘ = ภ မ = ม
ယ = ย ရ = ร လ = ล ဝ‌ = ว
သ‌ = ส ဟ = ห ဠ = ฬ အ = อ

เมื่อตัดตัวที่เสียงซ้ำและใช้น้อยไป ๙ ตัวดังนี้ก็จะเหลือแค่ ๒๔ ตัว คือ က, ခ, ဂ, င, စ, ဆ, ဇ, ည, တ, ထ, ဒ, န, ပ, ဖ, ဗ, ဘ, မ, ယ, ရ, လ, ဝ‌, သ‌, ဟ, အ ซึ่งแทนเสียงต่างกันทั้งหมด ยกเว้น ဗ กับ ဘ เท่านั้นที่แทนเสียง "ด" เหมือนกัน ทั้งหมดจึงแทนเสียงพยัญชนะต่างกัน ๒๓​ เสียง

นอกจากนี้ยังมีเสียงที่ได้จากการเอาอักษรมาประกอบกับสัญลักษณ์เพิ่มเติม คือ  ျ , ြ   ,  ှ

ปกติ  ှ เมื่อใส่ไปแล้วจะทำให้อักษรนั้นกลายเป็นเสียงปล่อยลม ยกเว้นเวลาเติมให้ ရ กลายเป็น ရှ จะกลายเป็นเสียง sh ไป

ส่วน  ျ และ ြ   นั้นปกติจะทำให้เกิดเสียงควบ ย แต่ในกรณีที่ใช้กับ က, ခ, ဂ จะทำให้เกิดเสียงพยัญชนะใหม่แทน

อักษร ส่วนประกอบ เสียงอ่าน ทับศัพท์เป็น
ကျ က + ျ
ကြ က + ြ
ချ ခ + ျ
ခြ ခ + ြ
ဂျ ဂ + ျ /d͡ʑ/ คล้าย j ในภาษาญี่ปุ่น
ဂြ ဂ + ြ
ရှ ရ + ှ /ʃ/ คล้าย sh ในภาษาอังกฤษ
ယှ ယ + ှ
လျှ လ + ျ + ှ
မှ မ + ှ "ม"​ แบบปล่อยลม
နှ န + ှ "น" แบบปล่อยลม
ညှ ည + ှ "ญ" แบบปล่อยลม
ငှ င + ှ "ง" แบบปล่อยลม
ဝှ ဝ + ှ "ว" แบบปล่อยลม
လှ လ + ှ "ล" แบบปล่อยลม
ငြ င + ြ "ญ" แบบภาษาลาว

ทั้งหมดนี้ได้เสียงพยัญชนะต้นต่างกันเพิ่มอีก ๑๐ เสียง ยกเว้นแค่ ငြ = င + ြ ซึ่งประสมแล้วได้เสียง "ญ" ซึ่งซ้ำกับ ည

รวมทั้งหมดแล้วภาษาพม่ามีเสียงพยัญชนะต้น ๓๓ เสียง ถ้านับเสียงของ သ‌ (/θ/ และ /ð/) แยกเป็น ๒ เสียงก็จะถือว่ามี ๓๔ เสียง


ต่อไปเป็นตารางสรุปโดยแบ่งตามเสียง พร้อมยกตัวอย่าง

อักษร IPA ทับศัพท์
โรมัน
ทับศัพท์
ไทย
ตัวอย่าง
က /k/ k ကို = ko = โก
/kʰ/ kh ခွန် = khun = คูน


က บางส่วน
ခ บางส่วน
/g/ g ဂီတ = gita = กีตะ
ဃကြီ = gagyi = กะจี
/ŋ/ ng ငါး = ngar = งา
/s/ s စိတ် = seit = เซะ
/sʰ/ hs ဆိုင် = hsaing = ไซง์


စ บางส่วน
ဆ บางส่วน
/z/ z ဇနီ = zani = ซะนี
ဈာပန = zarpana = ซาปะนะ
စေတီ = zedi = เซดี


ငြ
/ɲ/ ny ညီမ = nyima = ญีมะ
ဉာဏ် = nyan = ญาน
ငြာ = nyar = ญา

/t/ t ဋ = ta = ตะ
တူ = tu = ตู

/tʰ/ ht ဌေး = hte = เท
ထိုင် = htaing = ไทง์




ဋ บางส่วน
တ บางส่วน
ဌ บางส่วน
ထ บางส่วน
/d/ d ဍ = da = ดะ
ဎ = da = ดะ
ဒီ = di = ดี
ဓား = dar = ดา
စေတီ = zedi = เซดี

/n/ n ခဏ = khana = คะนะ
နှစ် = nit = นิ
/p/ p ပူ = pu = ปู

ဘ บางส่วน
/pʰ/ hp ဖင် = hpin = พีน
ဘုရား = hpayar = พะยา


ပ บางส่วน
ဖ บางส่วน
/b/ b ဗီဇ = biza = บีซา
ဘား = bar = บา
/m/ m မတ် = mat = มะ

/j/ y ယို = yo = โย
ရက် = yaet = แยะ
ရ บางส่วน /r/ r ရသ = ratha = ระธะ

/l/ l လင် = lin = ลีน
ဠ = la = ละ
ဝ‌ /w/ w ဝါ = wa = วา
သ‌ /θ/
/ð/
th သန်း = than = ธาน
/h/ h ဟုတ် = houk = โฮะ
/ʔ/ - အင်း = in = อีน
ကျ
ကြ
/t͡ɕ/ ky ကျဲ = kyae = แจ
ကြက် = kyaet = แจะ
ချ
ခြ
/t͡ɕʰ/ ch ချေ = che = เช
ခြင် = chin = ชีน
ဂျ
ဂြ
/d͡ʑ/ gy ဂျူး = gyu = จู
ဂြိုဟ် = gyo = โจ
ရှ
လျှ
/ʃ/ sh ရှင် = shin = ชีน
လျှာ = shar = ชา
ငှ /ŋ̊/ hng ငှက် = hnget = แงะ
ညှ
ငြှ
/ɲ̥/ hny ညှပ် = hnyat = ญะ
ငှက် = hnyaet = แญะ
နှ /n̥/ hn နှမ်း = hnan = นาน
မှ /m̥/ hm မှန် = hman = มาน
လှ /l̥/ hl လှေ = hle = เล
ဝှ /ʍ/ hw ဝှက် = hwaet = แวะ

นอกจากนี้ยังมีพยัญชนะเสียงควบที่ควบกับ ว หรือ ย

เสียงควบ ย เกิดจากการเติม  ျ หรือ ြ   ส่วนเสียงควบ ว เกิดจากการเติม   ွ

เพียงแต่มีข้อยกเว้นคืออักษร က, ခ, ဂ เมื่อเติม  ျ หรือ ြ   จะไม่ได้กลายเป็นเสียงควบ แต่กลายเป็นเสียงพยัญชนะอีกเสียงไปแทน ดังที่อธิบายไปก่อนหน้านี้

นอกจากนี้ င เมื่อเติม ြ   ก็ไม่ได้กลายเป็นเสียงควบเช่นกัน แต่กลายเป็นเสียงเหมือน ည (ญ)

เวลาเขียนให้เขียนพยัญชนะ ๒ ตัวต่อกัน แต่กรณีที่ใช้กับสระที่วางด้านหน้า เช่น สระเอ สระแอ สระโอ ให้เอาอักษรตัวแรกแยกไว้ฝั่งซ้าย

สำหรับกรณีที่คำควบ ย ประสมกับสระอาให้เขียนเป็นสระเอียแทน เช่น ဖျံ (hpyan) เป็น "เพียน" ไม่ใช่ "พยาน" นอกนั้นให้เขียนควบ ย ตามปกติ

ตารางแสดงเสียงพยัญชนะต้นที่เป็นเสียงควบ

อักษร IPA ทับศัพท์
โรมัน
ทับศัพท์
ไทย
ตัวอย่าง
ပျ = ပ + ျ
ပြ = ပ + ြ
/pj/ py ปย ပျပျ = pyapya = เปียะเปียะ
ပြီ = pyi = ปยี
ဖျ = ဖ + ျ
ဖြ = ဖ + ြ
/pʰj/ hpy พย ဖျံ = hpyan = เพียน
ဖြေ = hpyi = พยี
ဗျ = ဗ + ျ
ဗြ = ဗ + ြ
ဗြိ = ဗ + ြ + ိ
/bj/ by บย ဗျစ် = byit = บยิ
ဗြဟ္မာ = byama = เบียมา
ဗြိစ္ဆာ = byeit-hsa = บเยะซา
မျ = မ + ျ
မြ = မ + ြ
/mj/ my มย မျိုး = myo = มโย
မြင် = myin = มยีน
လျ =လ + ျ /lj/ ly ลย လျက် = lyaet = ลแยะ
လျောင်း = lyaung = ลยอง
မျှ = မ + ျ + ှ
မြှ = မ + ြ + ှ
/m̥j/ hmy มย မျှင် = hmyin = มยีน
မြှား = hmya = มยา
ကွ = က + ွ /kw/ kw กว ကွင်း = kwin = กวีน
ခွ = ခ + ွ /kʰw/ khw คว ခွေး = khwe = คเว
ဂွ = ဂ + ွ /gw/ gw กว ဂွေး = gwe = กเว
ငွ = င + ွ /ŋw/ ngw งว ငွေ = ngwe = งเว
စွ = + ွ /sw/ sw ซว စွင့် = swin = ซวีน
ဆွ = + ွ /sʰw/ hsw ซว ဆွဲ = hswae = ซแว
တွ = တ + ွ /tw/ tw ตว တွင် = twin = ตวีน
ထွ = ထ + ွ /tʰh/ htw ทว ထွေ = htwe = ทเว
ဒွ = ဒ + ွ /dw/ dw ดว ဒွိလိင် = dwilein = ดวีเลน
နွ = န + ွ /nw/ nw นว နွား = nwar = นวา
ပွ = ပ + ွ /pw/ pw ปว ပွေး = pwe = ปเว
ဖွ = ဖ + ွ /pʰw/ hpw พว ဖွင့် = pwint = พวิน
ဗွ = ဗ + ွ
ဘွ = ဘ + ွ
/bw/ bw บว ဘွဲ့ = bwae = บแว
မွ = မွ + ွ /mw/ mw มว မွေး = mwe = มเว
ယွ = ယ + ွ
ရွ = ရ + ွ
/jw/ yw ยว ရွေး = ywe = ยเว
လွ = လ /lw/ lw ลว လွယ် = lyae = ลแว
သွ = သွ /θw/ thw ธว သွာ = thwa = ธวา
ကျွ = က + ျ + ွ
ကြွ =က + ြ + ွ
/t͡ɕw/ kyw จว ကျွဲ = kywe = จเว
ကြွက် = kywaet = จแวะ
ချွ = ခ + ျ + ွ
ခြွ =ခ + ြ + ွ
/t͡ɕʰw/ chw ชว ခြွင်း = shwin = ชวีน
ချွေးမ = shwema = ชเวมะ
ရွှ = ရ + ွ + ှ /ʃw/ shw ชว ရွှဲ = shwae = ชแว
နွှ = န + ွ + ှ /n̥jw/ hnw นว နွှေး = hnwe = นเว
မွှ = မ + ွ + ှ /m̥jw/ hmw มว မွှေး = hmwe = มเว
လွှ = လ + ွ + ှ /l̥w/ hlw ลว လွှ = hlwa = ลวา



สระและตัวสะกด

พยัญชนะต้นเมื่ออยู่โดดๆจะออกเสียงเป็นสระอะ (ə) แต่เมื่อมีสระมาต่อก็จะออกเสียงตามสระนั้น

สระในภาษาพม่าอาจแบ่งได้เป็น ๓​ กลุ่มใหญ่คือ
- สระเดี่ยว
- สระ + ตัวสะกด
- สระ + เสียงกักเส้นเสียง (คำตาย)

สระที่ตามด้วยตัวสะกดหรือเสียงกักเส้นเสียงอาจเป็นสระเดี่ยวหรือสระควบสองเสียงก็ได้ แต่ไม่มีสระควบสองเสียงอยู่โดดๆ

โดยพื้นฐานแล้วภาษาพม่ามีสระเดี่ยวทั้งหมด ๗ สระ โดยแต่ละสระยังแบ่งเป็น ๓ วรรณยุกต์ซึ่งเขียนต่างกัน เพียงแต่ในระบบทับศัพท์นี้จะไม่สนใจวรรณยุกต์ที่แตกต่างกัน ดังนั้นคำที่สระเหมือนกันแต่วรรณยุกต์ต่างกันก็อาจทับศัพท์เหมือนกัน

เพียงแต่เมื่อต้องการเขียนให้แยกความแตกต่าง อาจทำได้โดยใส่เครื่องหมาย ~ ˋ ˊ ลงไปด้านขวา เพื่อแสดงเสียง แทนที่จะใช้วรรณยุกต์ในภาษาไทย เนื่องจากวรรณยุกต์ในภาษาพม่านี้เทียบเคียงกับในภาษาไทยได้ยาก

ตารางแสดงสระเดี่ยวและวรรณยุกต์ทั้งหมด

อักษร ส่วนประกอบ รวมกับพยัญชนะ IPA ทับศัพท์
โรมัน
ทับศัพท์
ไทย
-   /a̰/, /ə/ a อะ~
ာ / ါ   အာ /à/ ar อาˋ
ား / ါး ာ / ါ + း အား /á/ ar อาˊ
  အိ /ḭ/ i อี~
  အီ /ì/ i อีˋ
ီး ီ + း အီး /í/ i อีˊ
  အု /ṵ/ u อู~
  အူ /ù/ u อูˋ
ူး ူ + း အူး /ú/ u อูˊ
ေ့ ေ + ့ အေ့ /ḛ/ e เอ~
  အေ /è/ e เอˋ
ေး ေ + း အေး /é/ e เอˊ
ဲ့ ဲ + ့ အဲ့ /ɛ̰/ ae แอ~
ယ် ယ + ် အယ် /ɛ̀/ ae แอˋ
  အဲ /ɛ́/ ae แอˊ
ို့ ိ + ု + ့ အို့ /o̰/ o โอ~
ို ိ + ု အို /ò/ o โอˋ
ိုး ိ + ု + း အိုး /ó/ o โอˊ
ော့ / ေါ့ ေ + ာ / ါ + ့ အော့ /ɔ̰/ aw ออ~
ော် / ေါ် ေ + ာ / ါ + ် အော် /ɔ̀/ aw ออˋ
ော / ေါ ေ + ာ / ါ အော /ɔ́/ aw ออˊ

สำหรับอักษรสระ  ါ นั้นมีไว้สำหรับใช้แทน ာ ในกรณีที่ใช้กับพยัญชนะ ဂ, ဝ, ခ, ပ, ဒ เพื่อไม่ให้สับสนกับอักษร က, တ, ဘ, ဟ, အ

นอกจากนี้แล้ว มีเสียง ည် ซึ่งเกิดจากการประกอบระหว่าง ည และ   ၲ ซึ่งอาจกลายเป็นได้ทั้งเสียง อี เอ แอ ไม่แน่นอน แล้วแต่คำ

อักษร ส่วนประกอบ IPA ทับศัพท์
โรมัน
ทับศัพท์
ไทย
ည့် ည + ့ + ် /ḭ/ i อิ~
/ḛ/ e เอ~
/ɛ̰/ ae แอ~
ည် ည + ် /ì/ i อีˋ
/è/ e เอˋ
/ɛ̀/ ae แอˋ
ည်း ည + ် + း /í/ i อีˊ
/é/ e เอˊ
/ɛ́/ ae แอˊ

และยังมีอักษรส่วนหนึ่งที่เป็นพยัญชนะ "อ" + สระ ในตัว คือเป็นสระที่ไม่ต้องใช้ร่วมกับพยัญชนะต้น

อักษร ส่วน
ประกอบ
IPA ทับศัพท์
โรมัน
ทับศัพท์
ไทย
  /ḭ/ i อี~
  /ì/ i อีˋ
  /ṵ/ u อู~
  /ù/ u อูˋ
ဦး ဦ + း /ú/ u อูˊ
  /ɛ̀/ ae แอˋ
ဧး ဧ + း /ɛ́/ ae แอˊ
  /ɔ̀/ au ออˋ
  /ɔ́/ au ออˊ


เมื่ออักษร င, န, မ, ဉ ไปประกอบกับ ် กลายเป็น င်, န်, မ်, ဉ် จะทำให้เกิดเสียงตัวสะกดที่เป็นเสียงกึ่ง "ง" กึ่ง "น" คล้ายในภาษาญี่ปุ่น ในการทับศัพท์อาจใช้ "ง" หรือ "น" แล้วแต่คำ แม้ว่าเสียงจะไม่ต่างกันก็ตาม

นอกจากนี้ก็มีเครื่องหมาย  ံ ซึ่งก็ทำให้เกิดเสียงตัวสะกดได้เช่นเดียวกัน

เมื่อสระกับตัวสะกดมาผสมกันจะทำให้เกิดเสียงสระที่ตามด้วยตัวสะกด ซึ่งจะต่างไปจากสระเดิม แล้วแต่ว่าจับคู่กับตัวไหน

นอกจากนี้  ွ เมื่อไปประกอบกับตัวสะกดจะเกิดเป็นสระใหม่ แทนที่จะกลายเป็นเสียงควบ "ว" เหมือนกรณีไร้ตัวสะกด

โดยรวมแล้วรูปแบบของเสียงสระที่ตามด้วยตัวสะกดมีดังนี้

อักษร ส่วนประกอบ เมื่อใส่
พยัญชนะต้น
IPA ทับศัพท์
โรมัน
ทับศัพท์
ไทย
န့် န + ့ + ် အန့် /a̰ɴ/ ant อัน~
မ့် မ + ့ + ် အမ့်
ံ့ ံ + ့ အံ့
န် န + ် အန် /àɴ/ an อานˋ
မ် မ + ် အမ်
  အံ
န်း န + ် + း အန်း /áɴ/ an อานˊ
မ်း မ + ် + း အမ်း
ံး ံ + း အံး
င့် င + ့ + ် အင့် /ɪ̰ɴ/ int อิน~
ဉ့် ဉ + ့ + ် အဉ့်
င် င + ် အင် /ɪ̀ɴ/ in อีนˋ
ဉ် ဉ + ် အဉ်
င်း င + ် + း အင်း /ɪ́ɴ/ in อีนˊ
ဉ်း ဉ + ် + း အဉ်း
ိန့် ိ + န + ့ + ် အိန့် /ḛɪɴ/ ein เอน~
ိမ့် ိ + မ + ့ + ် အိမ့်
ိန် ိ + န + ် အိန် /èɪɴ/ ein เอนˋ
ိမ် ိ + မ + ် အိမ်
ိန်း ိ + န + ် + း အိန်း /éɪɴ/ ein เอนˊ
ိမ်း ိ + မ + ် + း အိမ်း
ုန့် ု + န + ့ + ် အုန့် /o̰ʊɴ/ ount  โอะน์~
ုမ့် ု + မ + ့ + ် အုမ့်
ုံ့ ု + ံ + ့ အုံ့
ုန် ု + န + ် အုန် /òʊɴ/ oun โอนˋ
ုမ် ု + မ + ် အုမ်
ုံ ု + ံ အုံ
ုန်း ု + န + ် + း အုန်း /óʊɴ/ oun โอนˊ
ုမ်း ု + မ + ် + း အုမ်း
ုံး ု + ံ + း အုံး
ိုင့် ိ + ု + င + ့ + ် အိုင့် /a̰ɪɴ/ aing ไอง์~
ိုင် ိ + ု + င + ် အိုင် /àɪɴ/ aing ไอง์ˋ
ိုင်း ိ + ု + င + ် + း အိုင်း /áɪɴ/ aing ไอง์ˊ
ောင့် ေ + ာ + င + ့ + ် အောင့် /àʊɴ/ aung ออง~
ောင် ေ + ာ + င + ် အောင် /a̰ʊɴ/ aung อองˋ
ောင်း ေ + ာ + င + ် + း အောင်း /áʊɴ/ aung อองˊ
ွန့် ွ + န + ့ + ် အွန့် /ʊ̰ɴ/ unt อุน~
ွမ့် ွ + မ + ့ + ် အွမ့်
ွန် ွ + န + ် အွန် /ʊ̀ɴ/ un อูนˋ
ွမ် ွ + မ+ ် အွမ်
ွန်း ွ + န + ် + း အွန်း /ʊ́ɴ/ un อูนˊ
ွမ်း ွ + မ + ် + း အွမ်း

อนึ่ง ဉ် ในที่นี้ไม่ใช่อักษร ဥ (อุ) แต่เป็น ဉ (ญ) ที่ประกอบกับ ် แล้วหางหดสั้นลง แม้จะคล้ายกันแต่ถือเป็นอักษรคนละตัว

เมื่ออักษร က, စ, တ, ပ ไปประกอบกับ ် กลายเป็น က်, စ်, တ်, ပ် จะทำให้เกิดเสียงกักเส้นเสียงขึ้นที่ท้ายพยางค์ โดยกรณีนี้จะไม่มีการแบ่งวรรณยุกต์ มีเพียงวรรณยุกต์เดียว ซึ่งแยกต่างหากจาก ๓​ วรรณยุกต์ในกรณีเสียงเปิด

อักษร ส่วนประกอบ เมื่อใส่
พยัญชนะต้น
IPA ทับศัพท์
โรมัน
ทับศัพท์
ไทย
တ် တ + ် အတ် /aʔ/ at อะ
ပ် ပ + ် အပ်
က် က + ် အက် /ɛʔ/ aet แอะ
စ် စ + ် အစ် /ɪʔ/ it อิ
ိတ် ိ + တ + ် အိတ် /eɪʔ/ eit เอะ
ိပ် ိ + ပ + ် အိပ်
ုတ် ု + တ + ် အုတ် /oʊʔ/ out โอะ
ုပ် ု + ပ + ် အုပ်
ိုက် ိ + ု + က + ် အိုက် /aɪʔ/ aik ไอ
ောက် ေ + ာ + က + ် အောက် /aʊʔ/ auk เอาะ
ွတ် ွ + တ + ် အွတ် /ʊʔ/ ut อุ
ွပ် ွ + ပ + ် အွပ်


ต่อไปสรุปรูปสระและตัวสะกดทั้งหมดโดยแบ่งตามเสียงอ่าน พร้อมยกตัวอย่าง

อักษร IPA ทับศัพท์
โรมัน
ทับศัพท์
ไทย
ตัวอย่าง
- /a̰/, /ə/ a อะ~ က = ka = กะ~
ာ / ါ /à/ ar อาˋ ကာ = kar = กาˋ
ခါ = khar = คาˋ
ား / ါး /á/ ar อาˊ ကြား = kyar = จาˊ
ခါး = khar = คาˊ
န့် /a̰ɴ/ ant อัน~ လန့် = lant = ลัน~
န် /àɴ/ an อานˋ ကန် = kan = กานˋ
န်း
မ်း
/áɴ/ an อานˊ ပန်း = pan = ปานˊ
တ်‌
ပ်
/aʔ/ at อะ နတ်‌ = nat = นะ
စပ် = sat = ซะ
ဲ့ /ɛ̰/ ae แอ~ မှဲ့ = mae = แม~
/ɛ́/ ae แอˊ ခဲ = khae = แคˊ
ယ် /ɛ̀/ ae แอˋ ဝယ် = wae = แวˋ
က် /ɛʔ/ aet แอะ လက် = laet = และ
ိုင် /àɪɴ/ aing ไอง์ˋ ကြိုင် = kyaing = ไจง์ˋ
ိုက် /aɪʔ/ aik ไอ ကျိုက်ထို = kyaikhto = ไจโทˋ
ော် / ေါ်  /ɔ̀/ aw ออˋ ကျော် = kyaw = จอˋ
ခေါ် = khaw = คอˋ
ောင် / ေါင် /àʊɴ/ aung อองˋ မောင် = maung = มองˋ
ပေါင် = paung = ปองˋ
ောက် /aʊʔ/ auk เอาะ ကျောက် = kyauk = เจาะ
ေ့ /ḛ/ e เอ~ စနေနေ့ = senene = ซะ~เนˋเน~

/è/ e เอˋ ကေ = ke = เกˋ
ဧပြီ = ebyi = เอˋบยีˋ
ေး /é/ e เอˊ ကြေး = ke = เจˊ
ိန့်
ိမ့်
/ḛɪɴ/ ein เอน~ အမိန့် = amein = อะ~เมน~
အငြိမ့် = anyein = อะ~เญน~
ိန်
ိမ်
/èɪɴ/ ein เอนˋ စိန် = sein = เซนˋ
အိမ်သူ = einthu = เอนˋธู
ိန်
ိမ်း
/éɪɴ/ ein เอนˊ သိန်း = thein = เธนˊ
စိမ်း = sein = เซนˊ
ိတ်
ိပ်
/eɪʔ/ eit เอะ အိတ် = eit = เอะ
အိပ် = eit = เอะ
/ḭ/ i อิ~ သိ = thi = ธิ~
/ì/ i อีˋ နာရီ = naryi = นายีˋ
ီး /í/ i อีˊ သီးပင် = thibin = ธีˊบีนˊ
င့် /ɪ̰ɴ/ int อิน~ မြင့် = myint = มยิน~
င် /ɪ̀ɴ/ in อีนˋ ခင် = khin = คีนˋ
င်း /ɪ́ɴ/ in อีนˊ ဟင်းခါး = hingar = ฮีนˊกาˊ
စ် /ɪʔ/ it อิ ချစ် =chit = ชิ
ို /ò/ o โอˋ စို = so = โซˋ
ိုး /ó/ o โอˊ ကိုး = ko = โกˊ
ုန့်
ုံ့
/o̰ʊɴ/ ount โอะน์~ မုန့် = mount = โมะน์
ချုံ့ = chount = โชะน์
ုန်
ုံ
/òʊɴ/ oun โอนˋ ကုန် = koun = โกนˋ
ခုံရှည် = khounshe = โคนˋเชˋ
ုန်း
ုံး
/óʊɴ/ oun โอนˊ စုန်း = soun = โซนˊ
ုတ်
ုပ်
ဥက်
ဥစ်
/oʊʔ/ out โอะ ခုတ် = khout = โคะ
သုပ်‌ = thout = โธะ
ဦးဥတ္တမ = u out-ta-ma = อูˊโอะตะ~มะ~
ဥစ္စာ = outsa = โอะซาˋ
/ṵ/ u อุ~ စု = su = ซุ~
ူး
ဦး
/ú/ u อูˊ ကူး = ku = กูˊ
ဦး = u = อูˊ
ွန့်
ွံ့
/ʊ̰ɴ/ unt อุน~ စွန့် = sunt = ซุน~
ွန်
ွံ
/ʊ̀ɴ/ un อูนˋ စွန် = sun = ซูนˋ
ခွံ = khun = คูนˋ
ွန်း /ʊ́ɴ/ un อูนˊ ဇွန်း = zun = ซูนˊ
ွတ် /ʊʔ/ ut อุ လွတ်လပ် = lutlat = ลุละ



ตัวอย่าง

ตัวเลข

เลขฮินดู-
อารบิก
เลขพม่า สะกด IPA ทับศัพท์
โรมัน
ทับศัพท์
ไทย
0 သုည /θòʊɴɲa̰/ thounnya โธนˋญะ~
1 တစ် /tɪʔ/ tit ติ
2 နှစ် /n̥ɪʔ/ hnit นิ
3 သုံး /θóʊɴ/ thoun โธนˊ
4 လေး /lé/ le เลˊ
5 ငါး /ŋá/ nyar ญาˊ
6 ခြောက် /t͡ɕʰaʊʔ/ chauk เชาะ
7 ခုနစ် /kʰʊ̀ɴ n̥ɪʔ/ khun hnit คูนˋนิ
8 ရှစ် /ʃɪʔ/ shit ชิ
9 ကိုး /kó/ ko โกˊ
10 ၁၀ ဆယ် /sʰɛ̀/ hsae แซˋ
100 ၁၀၀ ရာ /jà/ yar ยาˋ
1,000 ၁၀၀၀ ထောင်   /tʰàʊɴ/ htaung ทองˋ
10,000 ၁၀၀၀၀ သောင်း /θáʊɴ/ thaung ธองˊ
100,000 ၁၀၀၀၀၀ သိန်း /θéɪɴ/ thein เธนˊ
1,000,000 ၁၀၀၀၀၀၀ သန်း /θáɴ/ than ธานˊ
10,000,000 ၁၀၀၀၀၀၀၀ ကုဋေ /ɡədè/ gade กะ~เดˋ


ชื่อเขตการปกครองในพม่า

(ชื่อภาษาไทยในที่นี้หมายถึงชื่อที่เรียกกันมาแต่ก่อนจนคุ้นเคยแล้วจึงไม่ได้เรียกตามหลักเกณฑ์การทับศัพท์)

อักษรพม่า IPA ทับศัพท์โรมัน ทับศัพท์ไทย ชื่อภาษาไทย ชื่อภาษาอังกฤษ
ကချင /kət͡ɕʰɪ̀ɴ/ kachin กะชีน Kachin
ကယား /kəjá/ kayar กะยา Kayah
ကရင် /kəjɪ̀ɴ/ kajin กะยีน กะเหรี่ยง Kayin
ချင်း /t͡ɕʰɪ́ɴ/ chin ชีน Chin
စစ်ကိုင်း /zəɡáɪɴ/ zagaing ซะไกง์ Sagaing
တနင်္သာရီ /tənɪ́ɴθàjì/ taninthayi ตะนีนธายี ตะนาวศรี Tanintharyi
နေပြည်တော် /nèpjìdɔ̀/ nepyidaw เนปยีดอ Naypyidaw
ပဲခူး /bəɡó/ bago บะโก พะโค Bago
မကွေး /məɡwé/ magwe มะกเว Magway
မန္တလေး /màɴdəlé/ mandale มานดะเล มัณฑะเลย์ Mandalay
မွန် /mʊ̀ɴ/ mun มูน มอญ Mon
ရခိုင /ɹəkʰàɪɴ/ rakhaing ระไคง์ ยะไข่ Rakhine
ရန်ကုန် /jàɴɡòʊɴ/ yangoun ยานโกน ย่างกุ้ง Yangon
ရှမ်း /ʃáɴ/ shan ชาน Shan
ဧရာဝတီ /ʔèjàwədì/ eyarwadi เอยาวะดี อิรวดี Ayeyarwady



-----------------------------------------

囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧

ดูสถิติของหน้านี้

หมวดหมู่

-- ภาษาศาสตร์ >> หลักเกณฑ์การทับศัพท์
-- ภาษาศาสตร์ >> ตัวอักษร

ไม่อนุญาตให้นำเนื้อหาของบทความไปลงที่อื่นโดยไม่ได้ขออนุญาตโดยเด็ดขาด หากต้องการนำบางส่วนไปลงสามารถทำได้โดยต้องไม่ใช่การก๊อปแปะแต่ให้เปลี่ยนคำพูดเป็นของตัวเอง หรือไม่ก็เขียนในลักษณะการยกข้อความอ้างอิง และไม่ว่ากรณีไหนก็ตาม ต้องให้เครดิตพร้อมใส่ลิงก์ของทุกบทความที่มีการใช้เนื้อหาเสมอ

目录

从日本来的名言
模块
-- numpy
-- matplotlib

-- pandas
-- manim
-- opencv
-- pyqt
-- pytorch
机器学习
-- 神经网络
javascript
蒙古语
语言学
maya
概率论
与日本相关的日记
与中国相关的日记
-- 与北京相关的日记
-- 与香港相关的日记
-- 与澳门相关的日记
与台湾相关的日记
与北欧相关的日记
与其他国家相关的日记
qiita
其他日志

按类别分日志



ติดตามอัปเดตของบล็อกได้ที่แฟนเพจ

  查看日志

  推荐日志

ตัวอักษรกรีกและเปรียบเทียบการใช้งานในภาษากรีกโบราณและกรีกสมัยใหม่
ที่มาของอักษรไทยและความเกี่ยวพันกับอักษรอื่นๆในตระกูลอักษรพราหมี
การสร้างแบบจำลองสามมิติเป็นไฟล์ .obj วิธีการอย่างง่ายที่ไม่ว่าใครก็ลองทำได้ทันที
รวมรายชื่อนักร้องเพลงกวางตุ้ง
ภาษาจีนแบ่งเป็นสำเนียงอะไรบ้าง มีความแตกต่างกันมากแค่ไหน
ทำความเข้าใจระบอบประชาธิปไตยจากประวัติศาสตร์ความเป็นมา
เรียนรู้วิธีการใช้ regular expression (regex)
การใช้ unix shell เบื้องต้น ใน linux และ mac
g ในภาษาญี่ปุ่นออกเสียง "ก" หรือ "ง" กันแน่
ทำความรู้จักกับปัญญาประดิษฐ์และการเรียนรู้ของเครื่อง
ค้นพบระบบดาวเคราะห์ ๘ ดวง เบื้องหลังความสำเร็จคือปัญญาประดิษฐ์ (AI)
หอดูดาวโบราณปักกิ่ง ตอนที่ ๑: แท่นสังเกตการณ์และสวนดอกไม้
พิพิธภัณฑ์สถาปัตยกรรมโบราณปักกิ่ง
เที่ยวเมืองตานตง ล่องเรือในน่านน้ำเกาหลีเหนือ
ตระเวนเที่ยวตามรอยฉากของอนิเมะในญี่ปุ่น
เที่ยวชมหอดูดาวที่ฐานสังเกตการณ์ซิงหลง
ทำไมจึงไม่ควรเขียนวรรณยุกต์เวลาทับศัพท์ภาษาต่างประเทศ