ช่วงนี้มีโอกาสได้ดูสารคดีที่น่าสนใจ ชื่อว่า planet earth เป็นสารคดีที่ดีมาก เกี่ยวกับธรรมชาติและสิ่งมีชีวิตต่างๆบนโลก เมื่อดูจบจึงได้อยากทำการบันทึกข้อมูลหลังดู และลองสรุปสาระสำคัญของมันดู แต่ก็ไม่อยากแค่บันทึกเปล่าๆ จึงได้ถือโอกาสเขียนลงบล็อกให้คนอื่นๆได้อ่านเช่นกัน
http://en.wikipedia.org/wiki/Planet_Earth_(TV_series)
ซีรีส์นี้มีจำนวนหลายตอน ครั้งที่แล้วเขียนเรื่องเกี่ยวกับถ้ำไป https://phyblas.hinaboshi.com/20100412 ส่วนครั้งนี้เป็นเรื่องเกี่ยวกับแหล่งน้ำจืด ซึ่งคิดว่ามีอะไรน่าสนใจมากมาย
สารคดียาวถึงกว่าสี่สิบนาที แต่ตัดมาแค่บางภาพเท่านั้น และเขียนคำอธิบายในมุมมองของตัวเองรวมทั้งใส่ข้อมูลเพิ่มเติมจากความรู้ที่ มี
ในนี้จะเป็นการเขียนสรุปย่อพร้อมภาพประกอบ และลิงค์ไปสู่แหล่งข้อมูลเพิ่มเติมสำหรับคนที่สนใจข้อมูล หากใครดูแล้วสนใจมากๆต้องอาจลองหาสารคดีนี้มาดูกันจริงๆ ซึ่งก็แนะนำเป็นอย่างมาก
เนื่องจากภาพต่างๆตัดมาจากวีดีโอดังนั้นจึงอาจไม่ชัด และสวยงามเท่าที่ควร ท่านที่อยากดูภาพสวยๆสามารถเอาชื่อสถานที่หรือชื่อสัตว์ที่วงเล็บไว้เป็น ภาษาอังกฤษไปหาใน google ได้
1. จากรูปนี้ คือภูเขายอดตัดที่เรียกว่าเตปุย (tepui) พบได้ในทวีปอเมริกาใต้ เป็นต้นน้ำที่สำคัญแห่งหนึ่งของโลก
http://en.wikipedia.org/wiki/Tepuis
ในบริเวณนั้นมีหมู่หอคอยหินสายรูปร่างแปลกๆ ซึ่งเกิดจากการถูกสายลมและสายฝนกัดเซาะเป็นเวลานาน
เมื่อความชื้นจากทะเลเคลื่อนมาเจอกับภูมิประเทศที่เป็นเขาสูง ก็จะลอยสูงขึ้นแล้วกลั่นตัวเป็นหยดน้ำตกลงมา
นี่เป็นต้นกำเนิดของแม่น้ำสายต่างๆที่ไหลลงสู่ทะเล เรื่องราวของสายน้ำทั้งหมดล้วนเริ่มจากเขาสูงเหล่านี้
2. นี่คือน้ำตกแองเจิล (Angel Falls) หรือที่เรียกโดยชนพื้นเมืองว่าปารากุปาเวนา (Parakupa-vena) มีต้นกำเนิดจากเตปุยที่ชื่ออาอูยันเตปุย (Auyantepui) ในประเทศเวเนซุเอลา เป็นน้ำตกที่สูงที่สุดในโลก
http://en.wikipedia.org/wiki/Angel_Falls
http://en.wikipedia.org/wiki/Auyantepui
3. น้ำจากภูเขาจะทั้งเย็นและไหลเชี่ยวแรง สัตว์ที่อยู่ในที่แบบนั้นส่วนใหญ่จะเป็นสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลัง นี่คือตัวอ่อนแมลงช้างชนิดที่อาศัยอยู่ในน้ำเชี่ยว มันมีลำตัวแบนเพื่อจะได้ไม่โดนแรงต้านกระแสน้ำมาก
http://en.wikipedia.org/wiki/Dobsonfly
ตัวอ่อนของริ้นดำ (black fly) เองก็ยึดตัวเองไว้ด้วยตะขอ และถ้าหลุดก็ยังมีเส้นใยคอยยึดไว้อีกแรง
http://en.wikipedia.org/wiki/Black_fly
กุ้งไผ่ (bamboo shrimp) ก็สามารถอยู่นิ่งๆและใช้ก้ามคอยจับเศษอาหาร การอาศัยอยู่ในเชี่ยวมีประโยชน์อย่างเช่นว่าทำให้ดักจับเศษอาหารที่ลอยผ่านได้สบายแม้จะอยู่กับที่
http://en.wikipedia.org/wiki/Bamboo_shrimp
4. น้ำเชี่ยวที่ญี่ปุ่นมีซาลามานเดอร์ยักษ์ญี่ปุ่น (Japanese giant salamander/オオサンショウウオ/大山椒魚) เป็นสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำที่ตัวใหญ่ที่สุดอาศัยอยู่ ตัวยาวกว่าหนึ่งเมตร มีอายุยืนถึงกว่า ๕๐ ปีเลยทีเดียว มันเป็นสัตว์ที่ใหญ่ที่สุดในแหล่งน้ำเชี่ยว
http://en.wikipedia.org/wiki/Japanese_giant_salamander
5. ปลาแซลมอน (salmon) เป็นปลาที่มีพฤติกรรมแปลกประหลาดทีเดียว มันเกิดในแม่น้ำ แต่ไปโตในทะเล พอถึงเวลาวางไข่ก็จะกลับมาวางที่แม่น้ำ ระหว่างทางไปวางไข่มันต้องฝ่ากระแสน้ำเชี่ยวรุนแรง
http://en.wikipedia.org/wiki/Salmon
แซลมอนที่ผ่านเข้ามานั้นจะกลายเป็นอาหารของสัตว์แถวนี้มากมาย เช่นหมีกริซลี (grizzly bear) ซึ่งมันสามารถว่ายน้ำลงไปจับได้สบาย มันจะมีอาหารกินเหลือเฟือในฤดูที่แซลมอนเข้ามาวางไข่
http://en.wikipedia.org/wiki/Grizzly_bear
6. น้ำที่ไหลลงมาอย่างรุนแรงนี้มีพลังกัดเซาะรุนแรง แม่น้ำโคโลราโด (Colorado River) ที่รัฐอาริโซนา (Arizona) สหรัฐอเมริกา ได้กัดเซาะหินทรายท่ามกลางทะเลทรายเป็นเวลานับล้านปีจนก่อให้เกิดหุบผาใหญ่ยาวอย่างแกรนด์แคนยอน (Grand Canyon) นี้ขึ้น
http://en.wikipedia.org/wiki/Grand_canyon
มันเป็นหุบผาใหญ่ที่สามารถเห็นได้ชัดจากอวกาศเลยทีเดียว
7. เมื่อน้ำไหลผ่านเลยจากแถวหุบเขาไปแล้ว มันก็จะไหลเอื่อยช้าลง อุ่นขึ้น สัตว์น้ำที่อาศัยอยู่ได้ก็มากขึ้น
แม่น้ำที่อินเดียเป็นที่อยู่ของตัวนาก (otter) ที่อยู่รวมกันเป็นกลุ่มใหญ่มากที่สุดในโลก
http://en.wikipedia.org/wiki/Otter
เมื่ออยู่รวมเป็นฝูงมันสามารถขับไล่จระเข้ออกไปได้เลย นี่ล่ะที่เรียกว่าสามัคคีคือพลัง
8. ในแอฟริกาตะวันออก ฝูงวิลเดอบีสต์ (Wildebeest) อพยพผ่านที่ราบกว้างในแอฟริกา
http://en.wikipedia.org/wiki/Wildebeest
ระหว่างทางพวกมันต้องเจออุปสรรคอย่างหนึ่งก็คือแม่น้ำมารา (Mara) ซึ่งน้ำเริ่มไหลเอื่อยและคดเคี้ยวเนื่องจากอยู่บนที่ราบ น้ำเต็มไปด้วยตะกอนแร่ธาตุจนเป็นสีน้ำตาล
http://en.wikipedia.org/wiki/Mara_River
ที่นั่นเป็นแหล่งน้ำสำคัญ แต่ก็เต็มไปด้วยอันตราย เพราะจระเข้แม่น้ำไนล์ (Nile crocodile) ดักรออยู่และพร้อมจะพุ่งเข้างับมัน มันจะโผล่จากน้ำและจู่โจมอย่างรวดเร็วจนเหยื่อไม่ทันได้ตั้งตัว
http://en.wikipedia.org/wiki/Nile_crocodile
9. แม่น้ำหลายแห่งไม่ได้ไหลลงทะเล แต่ไหลลงทะเลสาบ ที่แอฟริกาตะวันออกมีทะเลสาบขนาดใหญ่ที่สำคัญสามแห่ง คือวิกตอเรีย (Victoria) แทนแกนยิกา (Tanganyika) และมาลาวี (Malawi)
http://en.wikipedia.org/wiki/African_Great_Lakes
เป็นแหล่งรวมรวมสัตว์มากมายหลายชนิด อย่างเช่นปลาหมอสี (Cichlid) มีอยู่มากมายกว่า ๘๕๐ สายพันธุ์
http://en.wikipedia.org/wiki/Cichlid
ทะเลสาบมาลาวีนั้นลึกถึง ๗๐๐ เมตร ตัวอ่อนของตัวริ้นอาศัยอยู่ใต้ความลึกนั้นและในฤดูฝนก็จะลอยขึ้นมาแล้วลอกคราบเป็นตัวเต็มวัย มันจะขึ้นมาเยอะมากจนเห็นเป็นควันเหนือทะเลสาบเลย
10. ทะเลสาบที่ลึกที่สุดในโลกคือทะเลสาบไบคาล (Baikal) ในไซบีเรียตะวันออก มีจุดลึกสุดถึง ๑,๖๔๒ เมตร น้ำในทะเลสาบจะเป็นน้ำแข็งนาน ๕ เดือนในแต่ละปี ถึงอย่างนั้นก็ยังมีสัตว์น้ำอยู่ ซึ่งส่วนใหญ่แล้วหาไม่ได้ที่อื่นในโลก
http://en.wikipedia.org/wiki/Baikal
ที่นี่มีแมวน้ำน้ำจืด (freshwater seal) เพียงชนิดเดียวของโลก
http://en.wikipedia.org/wiki/Baikal_Seal
และยังมีฟองน้ำอยู่ด้วย ทำให้ดูคล้ายกับเป็นทะเล ทั้งที่เป็นน้ำจืด
11. แม่น้ำแอมะซอน (Amazon) เป็นแม่น้ำที่กว้างใหญ่ที่สุดในโลก แม้มันจะไม่ได้ยาวเท่าแม่น้ำไนล์ แต่ปริมาณน้ำและสาขาของมันทั้งหมดนั้นกว้างใหญ่กว่ามากนัก ที่นี่เต็มไปด้วยสัตว์น้ำมากมาย รวมจำนวนสายพันธุ์กว่า ๓๐๐๐ ชนิด มากกว่าในมหาสมุทรแอตแลนติกทั้งหมดเสียอีก
http://en.wikipedia.org/wiki/Amazon_River
รวมทั้งสัตว์อย่างโลมาน้ำจืดโบโท (Amazon river dolphin)
http://en.wikipedia.org/wiki/Boto
12. แม่น้ำทางใต้ของบราซิล มีน้ำตกอีกวาซู (Iguazu) น้ำตกที่กว้างใหญ่ที่สุดในโลก อยู่ที่พรมแดนระหว่างบราซิลกับอาร์เจนตินา
http://en.wikipedia.org/wiki/Iguazu_Falls
13. บางครั้ง แม่น้ำก็ไหลช้าจนเกิดเป็นที่ราบที่มีน้ำขัง เรียกว่าพื้่นที่ชุ่มน้ำ (wetland) นี่คือพื้นที่ชุ่มน้ำขังที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลก ปันตานาล (Pantanal) อยู่ทางใต้ของบราซิลกินพื้่นที่ไปถึงโบลิเวียและปารากวัย ธรรมชาติแถวนี้สวยงามมาก
http://en.wikipedia.org/wiki/Wetland
http://en.wikipedia.org/wiki/Pantanal
มีสัตว์อาศัยอยู่มากมายหลายชนิด เช่นปิรันยาท้องแดง (red-bellied piranha)
http://en.wikipedia.org/wiki/Red-bellied_piranha
จระเข้เคย์แมน (spectacled caiman)
http://en.wikipedia.org/wiki/Caiman_crocodilus
นกปากช้อนสีชมพู (roseate spoonbill)
http://en.wikipedia.org/wiki/Roseate_spoonbill
14. ตัดมาดูทางแถวๆบังกลาเทศ แถวๆนี้มีแม่น้ำคงคา (Ganges) และแม่น้ำพรหมบุตร (Brahmaputra) ไหลมารวมกัน เกิดเป็นสามเหลี่ยมปากแม่น้ำขนาดใหญ่ และมีป่าชายเลนที่ใหญ่ที่สุดในโลก
http://en.wikipedia.org/wiki/Sunderban
ป่าชายเลนเกิดขึ้นได้ทั่วไปในเขตร้อนบริเวณที่แม่น้ำเปิดออกสู่ทะเล
ที่นั่นเรามักจะพบลิงแสม (crab-eating macaque) มันปรับตัวเข้ากับการอยู่ที่นี่เป็นอย่างดี
http://en.wikipedia.org/wiki/Crab-eating_macaque
15. แล้วการเดินทางของสายน้ำก็สิ้นสุดลงเมื่อน้ำไหลจนออกสู่ทะเล
ปิดท้ายที่ชายฝั่งตะวันออกติดมหาสมุทรแอตแลนติกสหรัฐอเมริกา ฝูงห่านหิมะ (snow goose) นับสี่ร้อยล้านตัวซึ่งกำลังอพยพกำลังหากินอยู่ที่ปากแม่น้ำ
http://en.wikipedia.org/wiki/Snow_Goose
ทั้งหมดนี้เป็นเรื่องราวการเดินทางของน้ำตั้งแต่เริ่มต้นจากหมู่เมฆที่ลอยผ่านแนวเขา กลั่นตัวเป็นหยดน้ำไหลเป็นลำธารลงมาเรื่อยๆ บ้างก็ผ่านที่ต่างระดับสูงชันมากเกิดเป็นน้ำตก บ้างก็ไหลไปลงยังทะเลสาบ บ้างก็เกิดเป็นแหล่งที่ราบน้ำขัง แต่ปลายทางสุดท้ายของทั้งหมดก็คือไหลออกลงสู่ทะเล ตลอดอาณาบริเวณที่น้ำไหลผ่านนี้เป็นแหล่งที่อยู่ของสิ่งมีชีวิตนานามากมาย เป็นแหล่งที่สำคัญที่ให้ชีวิต และทำให้เรามีธรรมชาติสวยงามให้ได้ชมกัน
ธรรมชาติยังมีอะไรน่าค้นหาอีกมากมาย