บทความนี้ต่อเนื่องจากบทความตอนที่แล้วที่ลองใช้การเรียนรู้ของเครื่องเพื่อจำแนกตัวเลขของข้อมูล MNIST https://phyblas.hinaboshi.com/20170924

โปรแกรมสามารถทายตัวเลขถูกได้มากกว่า 90% ซึ่งเป็นผลที่น่าพอใจ

แต่มีสิ่งที่น่าสนใจซึ่งน่ามาลองมาวิเคราะห์ดูได้ก็คือ เลขไหนทายถูกง่ายหรือยาก และมีการทายเลขไหนผิดไปเป็นเลขไหนมาก

เพื่อให้เห็นภาพชัดลองมาสร้างตารางเพื่อสรุปการทายถูกผิดซึ่งเรียกว่า เมทริกซ์ความสับสน (混淆矩阵, confusion matrix)

ชื่ออาจฟังดูแปลก แต่โดยรวมก็คือเป็นตารางที่สร้างขึ้นมาเพื่อสำหรับไว้ดูเทียบว่ามีการทายสับสนระหว่างตัวไหนกับตัวไหน เป็นวิธีการที่ดีในการวิเคราะห์ผลการทายการจัดหมวดหมู่

ต่อไปจะยกตัวอย่างการเขียนเมทริกซ์ความสับสน อย่างไรก็ตาม โค้ดต่อไปนี้มีตัวแปรที่ต่อเนื่องมาจากตอนที่แล้ว ได้แก่
- X_truat ตัวแปรต้นของชุดข้อมูลตรวจสอบ
- z_truat คำตอบของชุดข้อมูลตรวจสอบ
- tl ออบเจ็กต์ตัวทำถดถอยโลจิสติกที่ฝึกเรียบร้อยแล้ว

หากใครไม่ได้อ่านแล้วทำตามต่อเนื่องมาจากตอนที่แล้วก็ให้เอาโค้ดนี้มารัน จากนั้นค่อยตามขั้นตอนต่อไป
https://github.com/phyblas/rianrupython/blob/master/kanrianrukhongkhrueang/thotthoi_mnist_2.py

การทำเมทริกซ์ค่าสับสนอาจทำได้โดยการเอาผลการทายกับผลเฉลยมาแปลงเป็นแบบวันฮ็อต แล้วก็เอามาคูณเมทริกซ์กัน แบบนี้

z_thamnai = tl.thamnai(X_truat)
z_thamnai_1h = (z_thamnai[:,None]==np.arange(10)).astype(int)
z_truat_1h = (z_truat[:,None]==np.arange(10)).astype(int)
conma = np.dot(z_truat_1h.T,z_thamnai_1h)
[print(c) for c in conma]

ได้

[1276    0    4    2    3    9    8    3    6    1]
[   0 1556   11    4    1    5    0    4   17    6]
[   9   16 1225   21   11    3   15   16   26    6]
[   4   12   33 1269    0   45    3   17   34   10]
[   5    7   11    2 1245    3   16    5   12   56]
[  12    6   16   44   10 1105   25   10   39   13]
[  12    3    9    0    5   16 1343    2    4    3]
[   6    4   20    5   14    1    1 1377    1   32]
[   6   34   12   36    7   24   10    5 1242   14]
[  10    6    6   20   35   12    1   46   10 1273]

แนวตั้งคือคำตอบจริง แนวนอนคือผลที่ทาย ค่าที่อยู่ในแนวทแยงคือที่ทายถูก ไล่จากบนลงล่าง และซ้ายไปขวา จาก 0 ถึง 9 ตามลำดับ

จากตรงนี้จะเห็นว่ามีการทาย 4 ผิดเป็น 9 เยอะเป็นพิเศษ



รูปนี้คือเลข 4 ที่โปรแกรมทายผิดเป็นเลข 9 สำหรับมนุษย์ทั่วไปอาจดูออกโดยง่าย แต่ตัวโปรแกรมนี้เองอาจเรียนรู้ได้ไม่ถูกต้องสมบูรณ์จึงตัดสินผิดพลาดไปได้



เพื่อให้สร้างเมทริกซ์สับสนได้ง่ายขึ้นอาจใช้ sklearn ช่วยก็ได้

ใน sklearn มีเตรียมฟังก์ชันสำหรับทำตารางนี้ให้โดยอัตโนมัติ ใช้ได้ง่าย แค่ป้อนค่าคำตอบกับค่าที่ทายลงไป

from sklearn.metrics import confusion_matrix
conma = confusion_matrix(z_truat,z_thamnai)
[print(c) for c in conma]

แต่ว่าที่จริงฟังก์ชันที่คล้ายๆกันนี้เราอาจสามารถสร้างขึ้นเองได้ไม่ยากนัก โดยเขียนแค่ ๒ บรรทัด

def confusion_matrix(z1,z2):
    n = max(z1.max(),z2.max())+1
    return np.dot((z1==np.arange(n)[:,None]).astype(int),(z2[:,None]==np.arange(n)).astype(int))

นอกจากนี้แล้ว ขั้นตอนต่อไปเพื่อให้เห็นภาพชัดยิ่งขึ้นเราอาจลองมาวาดเป็นตารางระบายสีโดยใช้ matplotlib ด้วยได้

ลองเขียนฟังก์ชันแล้วใช้ดู ได้ดังนี้

def plotconma(conma,log=0):
    n = len(conma)
    plt.figure(figsize=[9,8])
    plt.axes(xticks=np.arange(n),xticklabels=np.arange(n),yticks=np.arange(n),yticklabels=np.arange(n))
    plt.xlabel(u'ทายได้',fontname='Tahoma',size=16)
    plt.ylabel(u'คำตอบ',fontname='Tahoma',size=16)
    for i in range(n):
        for j in range(n):
            plt.text(j,i,conma[i,j],ha='center',va='center',size=14)
    if(log):
        plt.imshow(conma,cmap='autumn_r',norm=mpl.colors.LogNorm())
    else:
        plt.imshow(conma,cmap='autumn_r')
    plt.colorbar(pad=0.01)
    plt.show()

plotconma(conma,log=1)

ในภาพนี้สีแดงคือมีจำนวนมาก ส่วนเหลืองคือมีน้อย เนื่องจากที่ทายถูกมีมากดังนั้นแนวทแยงจึงแดง

ในที่นี้เนื่องจากว่าค่าที่ถูกกับผิดต่างกันมากก็เลยใส่ log ลงไปด้วยเพื่อให้สีมีการกระจายตัวเห็นได้ชัดดี

ถ้าไม่ทำให้เป็น log ไปจะกลายเป็นแบบนี้

plotconma(conma,log=0)

ส่วนที่ทายผิดนั้นแทบจะกลายเป็นสีเดียวกันทั้งหมด แบบนี้ดูยาก ดังนั้นแปลงเป็น log ดีกว่า



กล่าวโดยสรุปก็คือ การนำข้อผิดพลาดมาวิเคราะห์ให้เห็นภาพชัดนั้นก็เป็นทางหนึ่งในการหาทางปรับปรุงอะไรต่างๆ

ดังนั้นการใช้เมทริกซ์ความสับสนเพื่อวิเคราะห์ผลการเรียนรู้ของเครื่องก็เป็นวิธีหนึ่งที่ช่วยในการปรับปรุงโปรแกรมต่อไปได้



อ้างอิง

~ เกี่ยวกับเรา ~

สารบัญ

รวมคำแปลวลีเด็ดจากญี่ปุ่น

ภาษา python มอดูลต่างๆ -- numpy -- matplotlib -- pandas -- manim -- opencv -- pyqt -- pytorch การเรียนรู้ของเครื่อง -- โครงข่าย      ประสาทเทียม

ภาษา javascript

ภาษา mongol

ภาษาศาสตร์

maya

ความน่าจะเป็น

บันทึกในญี่ปุ่น

บันทึกในจีน -- บันทึกในปักกิ่ง -- บันทึกในฮ่องกง -- บันทึกในมาเก๊า

บันทึกในไต้หวัน

บันทึกในยุโรปเหนือ

บันทึกในประเทศอื่นๆ

qiita

บทความอื่นๆ

บทความแบ่งตามหมวด

==เลือกหมวด== ดาราศาสตร์ คณิตศาสตร์ -ความน่าจะเป็น คอมพิวเตอร์ -เขียนโปรแกรม --python ---numpy ---scipy ---matplotlib ---pandas ---manim ---pyqt ---sklearn ---pytorch ---mayapython --ruby --javascript --dart --MATLAB --SQL --regex --opencv -shell -3D --maya --MMD -microsoft_office -pdf -ปัญญาประดิษฐ์ --โครงข่ายประสาทเทียม --สเตเบิลดิฟฟิวชัน ---comfyui -การสุ่ม ภาษาศาสตร์ -ตัวอักษร -เรียนภาษา -หลักเกณฑ์การทับศัพท์ -ภาษาจีน --ภาษาจีนกลาง -ภาษาญี่ปุ่น -ภาษามองโกล -ภาษาลาว -ภาษาเขมร ประวัติศาสตร์ -ประวัติศาสตร์จีน -ประวัติศาสตร์ญี่ปุ่น ปรัชญา ประเทศจีน -จีนแผ่นดินใหญ่ --ปักกิ่ง --เทียนจิน --เหลียวหนิง --เหอเป่ย์ --เหอหนาน --ซานตง --ซานซี --อานฮุย --เจ้อเจียง --หูเป่ย์ --หูหนาน --ฝูเจี้ยน --กวางตุ้ง ---แต้จิ๋ว --ยูนนาน --ซินเจียง -ฮ่องกง -มาเก๊า -ไต้หวัน --ไทเป --จีหลง --เถาหยวน --ซินจู๋ --เหมียวลี่ --ไถจง --จางฮว่า --หยวินหลิน --เจียอี้ --ไถหนาน --เกาสยง --ผิงตง --อี๋หลาน ประเทศญี่ปุ่น -ฮกไกโด -อาโอโมริ -อิวาเตะ -มิยางิ -อากิตะ -ยามางาตะ -ฟุกุชิมะ -อิบารากิ -โทจิงิ -กุมมะ -ไซตามะ -จิบะ -โตเกียว -คานางาวะ -นีงาตะ -โทยามะ -อิชิกาวะ -ฟุกุอิ -ยามานาชิ -นางาโนะ -กิฟุ -ชิซึโอกะ -ไอจิ -มิเอะ -ชิงะ -เกียวโต -โอซากะ -เฮียวโงะ -นาระ -วากายามะ -โอกายามะ -ฮิโรชิมะ -ยามางุจิ -ฟุกุโอกะ -ซางะ -นางาซากิ -คุมาโมโตะ -โออิตะ ต่างแดน -อุษาคเนย์ --กัมพูชา --พม่า --สิงคโปร์ -ยุโรป --สวีเดน --เดนมาร์ก --ฟินแลนด์ -ออสเตรเลีย ท่องเที่ยว -มหาวิทยาลัย -พิพิธภัณฑ์ --พิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์ --หอศิลป์ -สวนสัตว์ --พิพิธภัณฑ์สัตว์น้ำ -ท้องฟ้าจำลอง -ตึกระฟ้า -ปราสาท☑ --ปราสาทญี่ปุ่น --ปราสาทขอม --ปราสาทยุโรป -ศาสนสถาน --วัด --ศาลเจ้า --โบสถ์ --มัสยิด -สุสาน -มรดกโลก -ทะเล -ทะเลสาบ -ภูเขา -หิมะ -ดอกซากุระ -แมว -รถไฟ -เรือ -ตลาดกลางคืน -งานเทศกาล -ที่ระลึกภัยพิบัติ -ตามรอย บันเทิง -เกม --อาเตอลีเย --โปเกมอน --caligula --vn -อนิเมะ -มังงะ -นิยาย -เพลง --เพลงอนิเมะ --เพลงเกม เรื่องแต่ง บันทึก

　 ค้นหาบทความ

　 บทความล่าสุด

　 บทความแนะนำ

บทความแต่ละเดือน

ค้นบทความเก่ากว่านั้น

ไทย

日本語

中文