ภาษามองโกลเบื้องต้น บทที่ ๒: สรุปตัวอักษรซีริลลิกและว่าด้วยเรื่องอักษรมองโกล
เขียนเมื่อ 2022/03/09 11:42
แก้ไขล่าสุด 2022/09/06 20:00
ต่อจากบทที่ ๑
ในบทนี้จะสรุปเรื่องตัวอักษรซิริลลิกที่ได้กล่าวถึงไปในบทที่แล้ว จากนั้นจะแถมเรื่องอักษรมองโกลด้วยเล็กน้อยให้พอเห็นภาพ
สรุปอักษรซีริลลิกที่ใช้ในภาษามองโกล
อย่างที่รู้กันว่าภาษามองโกลนั้นในปัจจุบันใช้อักษรซิริลิกเขียนเป็นหลัก ดังนั้นในการเรียนภาษามองโกลปัจจุบันจึงควรจะต้องอ่านอักษรซีริลลิกได้
ต่อไปนี้จะแสดงอักษรซีริลลิกที่ใช้ในภาษามองโกล โดยเรียงตามลำดับอักษร
อักษรซีริลลิกนั้นมีความยุ่งยากตรงที่ว่ามีการแบ่งเป็นตัวพิมพ์เล็กพิมพ์ใหญ่ เช่นเดียวกับอักษรโรมัน แต่ที่ยิ่งไปกว่านั้นก็คือ เวลาเขียนเป็นตัวเอียง บางตัวก็จะมีหน้าตาต่างออกไปเลย เช่น т เมื่อเขียนเป็นตัวเอียงจะกลายเป็น т ไปซึ่งจะชวนให้เข้าใจผิดว่าเป็นตัว m (เอ็ม) แต่จริงๆคือตัว t (ที) จึงต้องระวังให้ดี
ดังนั้นในที่นี้จะแสดงอักษรทั้ง ๔ แบบให้เห็นในตาราง อย่างไรก็ตามทั้งในบทที่ผ่านมาหรือบทต่อๆไปจะใช้อักษรตัวเล็กแบบตั้งตรงท้ั้งหมด เพื่อไม่ให้สับสน จะไม่ใช้ตัวใหญ่หรือตัวเอียงเลยแม้แต่นิดเดียว
และจะไม่พูดถึงว่ากรณีไหนต้องเขียนเป็นตัวเอียงหรือตัวใหญ่ ซึ่งเป็นประเด็นเล็กๆน้อยๆ และส่วนใหญ่เป็นเรื่องอิทธิพลจากรัสเซีย ไม่ได้เกี่ยวพันถึงไวยากรณ์ ไม่ใช่แก่นแท้ของภาษามองโกล
โดยรวมๆแล้วทั้งลำดับและหน้าตาดูจะมีความคล้ายกับอักษรโรมันที่เราคุ้นเคยกันดี แต่หลายตัวก็ต่างไปพอสมควร จึงต้องระวังเป็นพิเศษ เพราะจะสับสนได้ง่าย
และอักษรซีริลลิกนั้นนอกจากพยัญชนะและสระแล้วก็ยังมีเครื่องหมายเสียงแข็ง ъ กับเรื่องหมายเสียงอ่อน ь แทรกเข้ามาด้วย ซึ่งในภาษามองโกลก็มีการใช้อยู่บ้างแต่เพียงเล็กน้อย
สำหรับอักษร щ นั้นไม่ได้แนะนำถึงในบทที่แล้ว เพราะแทบจะไม่ได้ใช้ในภาษามองโกล ปกติจะเจอเพียงเฉพาะในคำยืมจากภาษารัสเซียเท่านั้น ซึ่งก็มีน้อย จึงอาจไม่จำเป็นต้องจำเป็นพิเศษ
อักษรซีริลลิกสำหรับภาษามองโกลจะมีอักษร ө กับ ү เพิ่มเข้ามา ซึ่งไม่มีอยู่ในภาษารัสเซียหรือภาษาอื่นที่ใช้อักษรซีริลลิก แต่ใส่เข้ามาในภาษามองโกลเพื่อแทนหน่วยสระเพิ่มเติม เพราะภาษามองโกลมีสระพื้นฐาน ๗ ตัว
อักษรมองโกล
ต่อไปจะขอแนะนำอักษรมองโกลสักหน่อย เพราะมีความสำคัญเช่นกัน แม้ปัจจุบันเราจะใช้อักษรซีริลลิกเป็นหลักก็ตาม
อักษรมองโกลนั้นนอกจากความยุ่งยากที่จะต้องเขียนแนวตั้งแล้ว ยังมีความยุ่งยากอีกตรงที่อักษรแต่ละตัวจะมีการเขียนแตกต่างกันเมื่อเวลาอยู่เดี่ยวๆ หรืออยู่ต้นคำหรือกลางคำหรือหลังคำ ทำให้ต้องจำแยก
ดังนั้นในที่นี้ก็จะแสดงอักษรแยกทั้ง ๔ แบบให้เห็นความต่าง พร้อมกับเทียบให้เห็นว่าตรงกับอักษรซีริลลิกตัวไหน พร้อมอักษรโรมันประกอบด้วย อย่างไรก็ตาม การเทียบเคียงระหว่างอักษรซีริลลิกหรือโรมันกับอักษรมองโกลนั้นไม่ได้เป็นแบบหนึ่งต่อหนึ่ง มีข้อยกเว้นมากมาย ที่เขียนตรงนี้จึงถือว่าเป็นแค่โดยคร่าวๆ
ขอยกตัวอย่างโดยมาลองดูคำว่า монгол (มองโกล) กันสักหน่อย ว่าประกอบขึ้นมายังไง
จะเห็นว่าแยกส่วนประกอบออกได้เป็น ๖ ตัว โดยรูปที่เห็นเวลาถูกแยกออกมาจะต่างไปจากรูปตอนที่ถูกเขียนรวมกัน ลองไปเทียบดูที่ตารางด้านบนได้
จากตารางแสดงอักษรจะเห็นได้ว่าอักษรมองโกลมีหลายตัวที่หน้าตาซ้ำกัน บางตัวก็ต่างกันเฉพาะกรณีที่อยู่หน้าคำ แต่เมื่ออยู่กลางหรือท้ายกลับหน้าตาเหมือนกัน เช่นอักษรที่แทน а (อา) э (เอ) н (น) นั้นถ้าอยู่ท้ายคำจะหน้าตาเหมือนกันหมดเป็น ᠮᠠ แยกไม่ออกเลย หรือบางทีก็กลับกัน เช่น т (ท) กับ д (ด) นั้นจะต่างกันเฉพาะเมื่ออยู่ท้ายคำ นอกนั้นจะเขียนเหมือนกัน
ความยุ่งยากในลักษณะนี้ยังพบได้ในอักษรอาหรับหรืออักษรในกลุ่มเดียวกันนั้น ที่จริงอักษรมองโกลเองก็พัฒนามาจากอักษรอุยกูร์ ซึ่งมีรากเดียวกับอักษรอาหรับ จึงมีลักษณะที่คล้ายกัน แต่อักษรอาหรับจะเขียนจากขวามาซ้าย ในขณะที่อักษรมองโกลจะเขียนจากบนลงล่าง
นอกจากนี้อักษร ж/з กับ ц/ч จะใช้อักษรมองโกลตัวเดียวกัน เพราะเดิมทีภาษามองโกลไม่ได้แยกเสียง ж/з กับ ц/ч แต่ตอนที่สร้างระบบเขียนด้วยอักษรซีริลลิกขึ้นนั้นได้ใช้อักษรแยกตามเสียงที่อ่านในปัจจุบัน
เช่นลองเทียบคำว่า үзэх = ดู
และ ажиллах = ทำงาน
จะเห็นว่าอักษรซีริลลิก з กับ ж ต่างแทนด้วยอักษรมองโกลᠵเหมือนกัน แม้จริงๆแล้วเสียงจะอ่านต่างกันในภาษามองโกลปัจจุบัน และถูกแทนด้วยอักษรต่างกันเมื่อเขียนด้วยอักษรซีริลลิก
อีกทั้งจะเห็นได้ว่าเมื่อเขียนด้วยอักษรมองโกลมักจะมีตัวสระที่ไม่ออกเสียงโผล่ขึ้นมาที่ท้ายพยางค์ด้วย ซึ่งลักษณะเช่นนี้ที่จริงก็พบเมื่อเขียนด้วยอักษรซีริลลิกเช่นกัน แต่เจอน้อยกว่า เพราะส่วนใหญ่รูปสระที่ไม่ออกเสียงนี้จะถูกละไป ไม่เช่นนั้นก็คงต้องเขียนเป็น үзэхү กับ ажиллаху แต่ที่เขียนจริงๆคือ үзэх กับ ажиллах ตามเสียงที่ออกจริงๆ
ดังนั้นโดยรวมแล้วการเขียนด้วยอักษรมองโกลจึงมีความยากกว่าการใช้อักษรซีริลลิกในหลายๆแง่ ทั้งเรื่องการใช้เพื่อแทนเสียงที่อาจแยกแยะได้ไม่ชัดเจนเท่า และการที่อักษรต้องเขียนติดกันแถมยังต้องวางในแนวตั้งอีกด้วย
จากบทนี้คงจะเห็นแล้วว่าอักษรที่ใช้เขียนภาษามองโกลนั้นมีความหลากหลายดังที่ได้กล่าวมา อย่างไรก็ตามในบทต่อๆไปก็จะแสดงการเขียนทั้งหมดเป็นอักษรซีริลลิกตัวเล็กตั้งตรงตลอดในทุกกรณี เพื่อความเข้าใจง่าย
เรื่องตัวอักษรและการออกเสียงก็จบเท่านี้ จากนี้บทต่อไปจะเริ่มเข้าสู่เรื่องของไวยากรณ์ โดยเริ่มจากสร้างประโยคง่ายๆและค่อยไล่ไปยังประโยคที่ซับซ้อนขึ้นเรื่อยๆ
อ่านต่อ บทที่ ๓
ในบทนี้จะสรุปเรื่องตัวอักษรซิริลลิกที่ได้กล่าวถึงไปในบทที่แล้ว จากนั้นจะแถมเรื่องอักษรมองโกลด้วยเล็กน้อยให้พอเห็นภาพ
สรุปอักษรซีริลลิกที่ใช้ในภาษามองโกล
อย่างที่รู้กันว่าภาษามองโกลนั้นในปัจจุบันใช้อักษรซิริลิกเขียนเป็นหลัก ดังนั้นในการเรียนภาษามองโกลปัจจุบันจึงควรจะต้องอ่านอักษรซีริลลิกได้
ต่อไปนี้จะแสดงอักษรซีริลลิกที่ใช้ในภาษามองโกล โดยเรียงตามลำดับอักษร
อักษรซีริลลิกนั้นมีความยุ่งยากตรงที่ว่ามีการแบ่งเป็นตัวพิมพ์เล็กพิมพ์ใหญ่ เช่นเดียวกับอักษรโรมัน แต่ที่ยิ่งไปกว่านั้นก็คือ เวลาเขียนเป็นตัวเอียง บางตัวก็จะมีหน้าตาต่างออกไปเลย เช่น т เมื่อเขียนเป็นตัวเอียงจะกลายเป็น т ไปซึ่งจะชวนให้เข้าใจผิดว่าเป็นตัว m (เอ็ม) แต่จริงๆคือตัว t (ที) จึงต้องระวังให้ดี
ดังนั้นในที่นี้จะแสดงอักษรทั้ง ๔ แบบให้เห็นในตาราง อย่างไรก็ตามทั้งในบทที่ผ่านมาหรือบทต่อๆไปจะใช้อักษรตัวเล็กแบบตั้งตรงท้ั้งหมด เพื่อไม่ให้สับสน จะไม่ใช้ตัวใหญ่หรือตัวเอียงเลยแม้แต่นิดเดียว
และจะไม่พูดถึงว่ากรณีไหนต้องเขียนเป็นตัวเอียงหรือตัวใหญ่ ซึ่งเป็นประเด็นเล็กๆน้อยๆ และส่วนใหญ่เป็นเรื่องอิทธิพลจากรัสเซีย ไม่ได้เกี่ยวพันถึงไวยากรณ์ ไม่ใช่แก่นแท้ของภาษามองโกล
| ตัวเล็ก | ตัวใหญ่ | ชื่อ | เสียงอ่าน (IPA) | ทับศัพท์ | เทียบเป็นอักษรโรมัน | ||
| а | а |
А | А | อา | [a] | อะ, อา | a |
| б | б |
Б | Б | เบ | [b]~[p] | บ | b |
| в | в | В | В | เว | [w] | ว | w |
| г | г | Г | Г | เก | [g]~[k] | ก | g |
| д | д | Д | Д | เด | [d]~[t] | ด | d |
| е | е | Е | Е | เย | [je], [jɵ], [ju] | เย, โย, ยู | yö |
| ё | ё | Ё | Ё | ยอ | [jɔ] | ยอ | yo |
| ж | ж | Ж | Ж | เจ | [ʤ]~[ʧ] | จ | j |
| з | з | З | З | เซ | [ʣ]~[ʦ] | ซ | z |
| и | и | И | И | อี | [i] | อี | i |
| й | й | Й | Й | ฮากัสอี | [j] | ย | i, y |
| к | к | К | К | คา | [kʰ] | ค | k |
| л | л | Л | Л | เอล | [ɮ] | ล | l |
| м | м | М | М | เอ็ม | [m] | ม | m |
| н | н | Н | Н | เอ็น | [n] | น | n |
| о | о | О | О | ออ | [ɔ] | ออ | o |
| ө | ө | Ө | Ө | โอ | [ɵ] | โอ | ö |
| п | п | П | П | เพ | [pʰ] | พ | p |
| р | р | Р | Р | เอร์ | [r] | ร | r |
| с | с | С | С | เอส | [s] | ซ | s |
| т | т | Т | Т | เท | [tʰ] | ท | t |
| у | у | У | У | โอ | [o] | โอ | u |
| ү | ү | Ү | Ү | อู | [u] | อู | ü |
| ф | ф | Ф | Ф | เฟ | [f] | ฟ | f |
| х | х | Х | Х | เฮ | [x] | ฮ | h |
| ц | ц | Ц | Ц | เช | [ʦʰ] | ช | ts |
| ч | ч | Ч | Ч | เช | [ʧʰ] | ช | ch |
| ш | ш | Ш | Ш | อิช | [ʃ] | ช | sh |
| щ | щ | Щ | Щ | อิชเช | [ʃʧ] | ชช | shch |
| ъ | ъ | ไม่มี | เครื่องหมายเสียงแข็ง | ||||
| ы | ы | อี | [iː] | อี | ii | ||
| ь | ь | เครื่องหมายเสียงอ่อน | |||||
| э | э | Э | Э | เอ | [e] | เอ | e |
| ю | ю | Ю | Ю | ยู | [ju], [jo] | ยู, โย | yü |
| я | я | Я | Я | ยา | [ja] | ยา | ya |
โดยรวมๆแล้วทั้งลำดับและหน้าตาดูจะมีความคล้ายกับอักษรโรมันที่เราคุ้นเคยกันดี แต่หลายตัวก็ต่างไปพอสมควร จึงต้องระวังเป็นพิเศษ เพราะจะสับสนได้ง่าย
และอักษรซีริลลิกนั้นนอกจากพยัญชนะและสระแล้วก็ยังมีเครื่องหมายเสียงแข็ง ъ กับเรื่องหมายเสียงอ่อน ь แทรกเข้ามาด้วย ซึ่งในภาษามองโกลก็มีการใช้อยู่บ้างแต่เพียงเล็กน้อย
สำหรับอักษร щ นั้นไม่ได้แนะนำถึงในบทที่แล้ว เพราะแทบจะไม่ได้ใช้ในภาษามองโกล ปกติจะเจอเพียงเฉพาะในคำยืมจากภาษารัสเซียเท่านั้น ซึ่งก็มีน้อย จึงอาจไม่จำเป็นต้องจำเป็นพิเศษ
อักษรซีริลลิกสำหรับภาษามองโกลจะมีอักษร ө กับ ү เพิ่มเข้ามา ซึ่งไม่มีอยู่ในภาษารัสเซียหรือภาษาอื่นที่ใช้อักษรซีริลลิก แต่ใส่เข้ามาในภาษามองโกลเพื่อแทนหน่วยสระเพิ่มเติม เพราะภาษามองโกลมีสระพื้นฐาน ๗ ตัว
คีย์บอร์ดภาษามองโกลที่ใช้ในประเทศมองโกเลีย
อักษรมองโกล
ต่อไปจะขอแนะนำอักษรมองโกลสักหน่อย เพราะมีความสำคัญเช่นกัน แม้ปัจจุบันเราจะใช้อักษรซีริลลิกเป็นหลักก็ตาม
อักษรมองโกลนั้นนอกจากความยุ่งยากที่จะต้องเขียนแนวตั้งแล้ว ยังมีความยุ่งยากอีกตรงที่อักษรแต่ละตัวจะมีการเขียนแตกต่างกันเมื่อเวลาอยู่เดี่ยวๆ หรืออยู่ต้นคำหรือกลางคำหรือหลังคำ ทำให้ต้องจำแยก
ดังนั้นในที่นี้ก็จะแสดงอักษรแยกทั้ง ๔ แบบให้เห็นความต่าง พร้อมกับเทียบให้เห็นว่าตรงกับอักษรซีริลลิกตัวไหน พร้อมอักษรโรมันประกอบด้วย อย่างไรก็ตาม การเทียบเคียงระหว่างอักษรซีริลลิกหรือโรมันกับอักษรมองโกลนั้นไม่ได้เป็นแบบหนึ่งต่อหนึ่ง มีข้อยกเว้นมากมาย ที่เขียนตรงนี้จึงถือว่าเป็นแค่โดยคร่าวๆ
| อักษรมองโกล | เสียง | ทับศัพท์ | ซีริลลิก | โรมัน | |||
| เดี่ยว | ต้น | กลาง | ท้าย | ||||
| ᠠ | ᠠᠠ | ᠠᠠᠠ | ᠠᠠ | [a] | อา | а | a |
| ᠡ | ᠡᠠ | ᠠᠡᠠ | ᠠᠡ | [e] | เอ | э | e |
| ᠢ | ᠢᠠ | ᠠᠢᠠ | ᠠᠢ | [i] | อี | и | i |
| ᠣ | ᠣᠠ | ᠠᠣᠠ | ᠠᠣ | [ɔ] | ออ | о | o |
| ᠤ | ᠤᠠ | ᠠᠤᠠ | ᠠᠤ | [o] | โอ | у | u |
| ᠥ | ᠥᠠ | ᠠᠥᠠ | ᠠᠥ | [ɵ] | โอ* | ө | ö |
| ᠦ | ᠦᠠ | ᠠᠦᠠ | ᠠᠦ | [u] | อู | ү | ü |
| ᠧ | ᠧᠠ | ᠠᠧᠠ | ᠠᠧ | [e] | เอ | э, e | ē |
| ᠨ | ᠨᠠ | ᠠᠨᠠ | ᠠᠨ | [n] | น | н | n |
| ᠩ | ᠩᠠ | ᠠᠩᠠ | ᠠᠩ | [ŋ] | ง | н | n |
| ᠪ | ᠪᠠ | ᠠᠪᠠ | ᠠᠪ | [b]~[p] | บ | б | b |
| ᠫ | ᠫᠠ | ᠠᠫᠠ | ᠠᠫ | [pʰ] | พ | п | p |
| ᠬ | ᠬᠠ | ᠠᠬᠠ | ᠠᠬ | [x] | ฮ | х | h |
| ᠭ | ᠭᠠ | ᠠᠭᠠ | ᠠᠭ | [g]~[k] | ก | г | g |
| ᠮ | ᠮᠠ | ᠠᠮᠠ | ᠠᠮ | [m] | ม | м | m |
| ᠯ | ᠯᠠᠠ | ᠠᠯᠠ | ᠠᠯ | [ɬ] | ล | л | l |
| ᠰ | ᠰᠠ | ᠠᠰᠠ | ᠠᠰ | [s] | ซ | с | s |
| ᠱ | ᠱᠠ | ᠠᠱᠠ | ᠠᠱ | [ʃ] | ช* | ш | sh |
| ᠲ | ᠲᠠ | ᠠᠲᠠ | ᠠᠲ | [tʰ] | ท | т | t |
| ᠳ | ᠳᠠ | ᠠᠳᠠ | ᠠᠳ | [d]~[t] | ด | д | d |
| ᠴ | ᠴᠠ | ᠠᠴᠠ | ᠠᠴ | [ʦʰ] | ช* | ц | ts |
| [tʃʰ] | ช | ч | ch | ||||
| ᠵ | ᠵᠠ | ᠠᠵᠠ | ᠠᠵ | [ʤ]~[tʃ] | จ | ж | j |
| [ʣ]~[ʦ] | ซ* | з | z | ||||
| ᠶ | ᠶᠠ | ᠠᠶᠠ | ᠠᠶ | [j] | ย | й | y |
| ᠷ | ᠷᠠ | ᠠᠷᠠ | ᠠᠷ | [r] | ร | р | r |
| ᠸ | ᠸᠠ | ᠠᠸᠠ | ᠠᠸ | [w] | ว | в | w |
| ᠹ | ᠹᠠ | ᠠᠹᠠ | ᠠᠹ | [f] | ฟ | ф | f |
| ᠻ | ᠻᠠ | ᠠᠻᠠ | ᠠᠻ | [k] | ค | к | k |
ขอยกตัวอย่างโดยมาลองดูคำว่า монгол (มองโกล) กันสักหน่อย ว่าประกอบขึ้นมายังไง
| ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ | ᠮ | м | ม |
| ᠣ | о | ออ | |
| ᠩ | н | ง | |
| ᠭ | г | ก | |
| ᠣ | о | ออ | |
| ᠯ | л | ล |
จะเห็นว่าแยกส่วนประกอบออกได้เป็น ๖ ตัว โดยรูปที่เห็นเวลาถูกแยกออกมาจะต่างไปจากรูปตอนที่ถูกเขียนรวมกัน ลองไปเทียบดูที่ตารางด้านบนได้
จากตารางแสดงอักษรจะเห็นได้ว่าอักษรมองโกลมีหลายตัวที่หน้าตาซ้ำกัน บางตัวก็ต่างกันเฉพาะกรณีที่อยู่หน้าคำ แต่เมื่ออยู่กลางหรือท้ายกลับหน้าตาเหมือนกัน เช่นอักษรที่แทน а (อา) э (เอ) н (น) นั้นถ้าอยู่ท้ายคำจะหน้าตาเหมือนกันหมดเป็น ᠮᠠ แยกไม่ออกเลย หรือบางทีก็กลับกัน เช่น т (ท) กับ д (ด) นั้นจะต่างกันเฉพาะเมื่ออยู่ท้ายคำ นอกนั้นจะเขียนเหมือนกัน
ความยุ่งยากในลักษณะนี้ยังพบได้ในอักษรอาหรับหรืออักษรในกลุ่มเดียวกันนั้น ที่จริงอักษรมองโกลเองก็พัฒนามาจากอักษรอุยกูร์ ซึ่งมีรากเดียวกับอักษรอาหรับ จึงมีลักษณะที่คล้ายกัน แต่อักษรอาหรับจะเขียนจากขวามาซ้าย ในขณะที่อักษรมองโกลจะเขียนจากบนลงล่าง
นอกจากนี้อักษร ж/з กับ ц/ч จะใช้อักษรมองโกลตัวเดียวกัน เพราะเดิมทีภาษามองโกลไม่ได้แยกเสียง ж/з กับ ц/ч แต่ตอนที่สร้างระบบเขียนด้วยอักษรซีริลลิกขึ้นนั้นได้ใช้อักษรแยกตามเสียงที่อ่านในปัจจุบัน
เช่นลองเทียบคำว่า үзэх = ดู
| ᠦᠵᠡᠬᠦ | ᠦ | ү | อู |
| ᠵ | з | ซ* | |
| ᠡ | э | เอ | |
| ᠬ | х | ฮ | |
| ᠦ | ү | อู |
และ ажиллах = ทำงาน
| ᠠᠵᠢᠯᠯᠠᠬᠤ | ᠠ | а | อา |
| ᠵ | ж | จ | |
| ᠢ | и | อี | |
| ᠯ | л | ล | |
| ᠯ | л | ล | |
| ᠠ | а | อา | |
| ᠬ | х | ฮ | |
| ᠤ | у | โอ |
จะเห็นว่าอักษรซีริลลิก з กับ ж ต่างแทนด้วยอักษรมองโกลᠵเหมือนกัน แม้จริงๆแล้วเสียงจะอ่านต่างกันในภาษามองโกลปัจจุบัน และถูกแทนด้วยอักษรต่างกันเมื่อเขียนด้วยอักษรซีริลลิก
อีกทั้งจะเห็นได้ว่าเมื่อเขียนด้วยอักษรมองโกลมักจะมีตัวสระที่ไม่ออกเสียงโผล่ขึ้นมาที่ท้ายพยางค์ด้วย ซึ่งลักษณะเช่นนี้ที่จริงก็พบเมื่อเขียนด้วยอักษรซีริลลิกเช่นกัน แต่เจอน้อยกว่า เพราะส่วนใหญ่รูปสระที่ไม่ออกเสียงนี้จะถูกละไป ไม่เช่นนั้นก็คงต้องเขียนเป็น үзэхү กับ ажиллаху แต่ที่เขียนจริงๆคือ үзэх กับ ажиллах ตามเสียงที่ออกจริงๆ
ดังนั้นโดยรวมแล้วการเขียนด้วยอักษรมองโกลจึงมีความยากกว่าการใช้อักษรซีริลลิกในหลายๆแง่ ทั้งเรื่องการใช้เพื่อแทนเสียงที่อาจแยกแยะได้ไม่ชัดเจนเท่า และการที่อักษรต้องเขียนติดกันแถมยังต้องวางในแนวตั้งอีกด้วย
จากบทนี้คงจะเห็นแล้วว่าอักษรที่ใช้เขียนภาษามองโกลนั้นมีความหลากหลายดังที่ได้กล่าวมา อย่างไรก็ตามในบทต่อๆไปก็จะแสดงการเขียนทั้งหมดเป็นอักษรซีริลลิกตัวเล็กตั้งตรงตลอดในทุกกรณี เพื่อความเข้าใจง่าย
เรื่องตัวอักษรและการออกเสียงก็จบเท่านี้ จากนี้บทต่อไปจะเริ่มเข้าสู่เรื่องของไวยากรณ์ โดยเริ่มจากสร้างประโยคง่ายๆและค่อยไล่ไปยังประโยคที่ซับซ้อนขึ้นเรื่อยๆ
อ่านต่อ บทที่ ๓