φυβλαςのβλογ
บล็อกของ phyblas



ภาษามองโกลเบื้องต้น บทที่ ๕๐: สกรรมกริยาและการทำอกรรมกริยาให้เป็นรูปให้กระทำ
เขียนเมื่อ 2022/03/19 00:20
แก้ไขล่าสุด 2022/09/04 08:48
ต่อจาก บทที่ ๔๙

คำสกรรมกริยาคือคำที่ต้องมีกรรม ส่วนคำอกรรมกริยาคือคำที่ไม่ต้องมีกรรม

ในภาษามองโกลมีคู่คำสกรรมกริยากับอกรรมกริยาที่มีความสัมพันธ์กันอยู่มากมาย เช่น

босохบอซอฮ์
= ยืน
босгохบ็อสกอฮ์
= ทำให้ยืน = ตั้งขึ้น
болохบอลอฮ์
= กลายเป็น
болгохบ็อลกอฮ์
= ทำให้กลายเป็น

การ "ทำให้ยืนขึ้น" ก็คือการ "ตั้งขึ้น" มีความหมายเดียวกัน จะเห็นความสัมพันธ์ของคำได้เป็นอย่างดีดังนี้

ในตัวอย่างที่ยกมานี้จะพอเห็นหลักได้ว่าแค่เติม г แทรกลงไปก็ทำให้คำอกรรมกริยากลายเป็นสกรรมกริยาขึ้นมา นี่เป็นรูปแบบที่เจอได้ แต่ก็ไม่ใช่ว่าคำกริยาไหนก็ทำแบบนี้ได้ แล้วแต่คำว่าเขาใช้กันหรือเปล่า

ที่คล้ายกันนี้ยังมีพวกคำที่เติม лга/лгэ/лго/лгө (ขึ้นกับหลักกลมกลืนของเสียง) ซึ่งจะใช้กับพวกที่หางเป็นสระเสียงยาวหรือสระประสม

буухโบฮ์
= ตก, หล่น, ร่วง, ลง
буулгахโบลกาฮ์
= ปล่อยตก, ทำหล่น, ทิ้งร่วง, เอาลง
айхไอฮ์
= กลัว
айлгахไอล์กาฮ์
= ทำให้กลัว
хийхฮีฮ์
= ทำ
хийлгэхฮีลเกฮ์
= ให้ทำ

และก็มีบางคำที่แค่ต่อเสียงให้ยาวออกไป

өнгөрөхองโกโระฮ์
= ผ่านเวลา
өнгөрөөхองโกโรฮ์
= ปล่อยให้เวลาผ่านไป
унтрахอนทระฮ์
= หายไป
унтраахอนทราฮ์
= ดับ

ส่วนนอกจากนั้นแล้วก็มีรูป уула/үүлэ เช่น

орохออรอฮ์
= เข้า
оруулахออโรลาฮ์
= ทำให้เข้า = ใส่
явахยาวาฮ์
= ไป
явуулахยาโวลาฮ์
= ทำให้ไป = ส่ง

การสร้างสกรรมกริยาโดยทำเป็นรูป уула/үүлэ แบบนี้ใช้ได้ทั่วไปกว่า แม้แต่คำที่มีรูปสกรรมกริยาแบบอื่นอยู่แล้วก็ยังสร้างได้ เช่น

хүрэхฮุเรฮ์
= ไปถึง
хүргэхฮุร์เกฮ์
= ส่งถึง
хүрүүлэхฮุรูเลฮ์
= ทำให้ไปถึง

แต่ก็จะให้ความรู้สึกต่างกันหน่อย เหมือนเวลาบอกว่าการ "ส่ง" ก็คือการ "ทำให้ไปถึง" ยังที่ที่ต้องการ แต่ก็ไม่ได้เหมือนกันทีเดียว

แต่ก็มีบางส่วนที่แปลงได้หลายรูป แล้วไม่ว่ารูปให้ความหมายไม่ต่างกัน เช่น

сандрахซันดราฮ์
= รำคาญ
сандруулахซันโดรลาฮ์
= сандаргахซันดาร์กาฮ์
= сандраахซันดราฮ์
= ทำให้รำคาญ

นอกจากนี้แล้วก็มีบางคำที่มีรูปสกรรมแบบอื่นอีก แต่ก็สามารถสร้างรูป уула/үүлэ ได้ด้วย แต่จะให้ความหมายต่างกันเล็กน้อย

хагарахฮักราฮ์
= แตก
хагалахฮักลาฮ์
= ทำแตก
хагаруулахฮักโรลาฮ์
= ทำให้แตก
тасрахทัสราฮ์
= ขาด
таслахทัสลาฮ์
= ตัด
тасруулахทัสโรลาฮ์
= ทำให้ขาด
эвдрэхเอ็วเดรฮ์
= พัง
эвдэхเอ็วเดฮ์
= ทำพัง
эвдрүүлэхเอ็วดรูเลฮ์
= ทำให้พัง
асгарахอัสการาฮ์
= หก
асгахอัสกาฮ์
= ทำหก
асгаруулахอัสกาโรลาฮ์
= ทำให้หก

ตัวอย่างอื่นๆเพิ่มเติม

байхไบฮ์
= อยู่
байлгахไบล์กาฮ์
= ให้อยู่
инээхอิเนฮ์
= หัวเราะ
инээлгэхอิเนลเกฮ์
= ทำให้หัวเราะ
суухโซฮ์
= นั่ง
суулгахโซลกาฮ์
= ให้นั่ง
гүйхกุยฮ์
= วิ่ง
гүйлгэхกุยล์เกฮ์
= ให้วิ่ง
сэрэхเซเระฮ์
= ตื่น
сэрээхเซเรฮ์
= ปลุก
хатахฮาทะฮ์
= แห้ง
хатаахฮาทาฮ์
= ทำให้แห้ง
үхэхอุเฮฮ์
= ตาย
үхүүлэхอุฮูเลฮ์
= ทำให้ตาย
уйлахโอยลาฮ์
= ร้องไห้
уйлуулахโอยโลลาฮ์
= ทำให้ร้องไห้
согтуурахซ็อกโทราฮ์
= เมา
согтууруулахซ็อกโทโรลาฮ์
= ทำให้เมา
гайхахไกฮาฮ์
= ตกใจ
гайхуулахไกโฮลาฮ์
= ทำให้ตกใจ
баярлахบาอีร์ลาฮ์
= ดีใจ
баярлуулахบาอีร์โลลาฮ์
= ทำให้ดีใจ
холдохฮ็อลดอฮ์
= หลีกห่าง
холдуулахฮ็อลโดลาฮ์
= ให้หลีกห่าง
унтахอนทาฮ์
= หลับ
унтуулахอนโทลาฮ์
= ให้หลับ
ажиллахอาจิลลาฮ์
= ทำงาน
ажиллуулахอาจิลโลลาฮ์
= ให้ทำงาน
тоглохท็อกลอฮ์
= เล่น
тоглуулахท็อกโลลาฮ์
= ให้เล่น

ตัวอย่างประโยค

ээж хүүхдээ гадаа тоглууллааเอจ โฮฮ์เด กาดา ท็อกโลลลา.
แม่ให้เด็กไปเล่นข้างนอก
хүчтэй салхи лааны галыг унтраасанฮุชเทย์ ซัลฮ์ ลานี กาลี กนทราซัง.
ลมแรงทำให้ไฟของเทียนดับ
хүчтэйฮุชเทย์ = แรง, แข็งแรง салхиซัลฮ์ = ลม
лааลา = เทียน галกัล = ไฟ



อ่านต่อ บทที่ ๕๑


-----------------------------------------

囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧囧

ดูสถิติของหน้านี้

หมวดหมู่

-- ภาษาศาสตร์ >> เรียนภาษา
-- ภาษาศาสตร์ >> ภาษามองโกล

ไม่อนุญาตให้นำเนื้อหาของบทความไปลงที่อื่นโดยไม่ได้ขออนุญาตโดยเด็ดขาด หากต้องการนำบางส่วนไปลงสามารถทำได้โดยต้องไม่ใช่การก๊อปแปะแต่ให้เปลี่ยนคำพูดเป็นของตัวเอง หรือไม่ก็เขียนในลักษณะการยกข้อความอ้างอิง และไม่ว่ากรณีไหนก็ตาม ต้องให้เครดิตพร้อมใส่ลิงก์ของทุกบทความที่มีการใช้เนื้อหาเสมอ

สารบัญ

รวมคำแปลวลีเด็ดจากญี่ปุ่น
มอดูลต่างๆ
-- numpy
-- matplotlib

-- pandas
-- manim
-- opencv
-- pyqt
-- pytorch
การเรียนรู้ของเครื่อง
-- โครงข่าย
     ประสาทเทียม
ภาษา javascript
ภาษา mongol
ภาษาศาสตร์
maya
ความน่าจะเป็น
บันทึกในญี่ปุ่น
บันทึกในจีน
-- บันทึกในปักกิ่ง
-- บันทึกในฮ่องกง
-- บันทึกในมาเก๊า
บันทึกในไต้หวัน
บันทึกในยุโรปเหนือ
บันทึกในประเทศอื่นๆ
qiita
บทความอื่นๆ

บทความแบ่งตามหมวด



ติดตามอัปเดตของบล็อกได้ที่แฟนเพจ

  ค้นหาบทความ

  บทความแนะนำ

ตัวอักษรกรีกและเปรียบเทียบการใช้งานในภาษากรีกโบราณและกรีกสมัยใหม่
ที่มาของอักษรไทยและความเกี่ยวพันกับอักษรอื่นๆในตระกูลอักษรพราหมี
การสร้างแบบจำลองสามมิติเป็นไฟล์ .obj วิธีการอย่างง่ายที่ไม่ว่าใครก็ลองทำได้ทันที
รวมรายชื่อนักร้องเพลงกวางตุ้ง
ภาษาจีนแบ่งเป็นสำเนียงอะไรบ้าง มีความแตกต่างกันมากแค่ไหน
ทำความเข้าใจระบอบประชาธิปไตยจากประวัติศาสตร์ความเป็นมา
เรียนรู้วิธีการใช้ regular expression (regex)
การใช้ unix shell เบื้องต้น ใน linux และ mac
g ในภาษาญี่ปุ่นออกเสียง "ก" หรือ "ง" กันแน่
ทำความรู้จักกับปัญญาประดิษฐ์และการเรียนรู้ของเครื่อง
ค้นพบระบบดาวเคราะห์ ๘ ดวง เบื้องหลังความสำเร็จคือปัญญาประดิษฐ์ (AI)
หอดูดาวโบราณปักกิ่ง ตอนที่ ๑: แท่นสังเกตการณ์และสวนดอกไม้
พิพิธภัณฑ์สถาปัตยกรรมโบราณปักกิ่ง
เที่ยวเมืองตานตง ล่องเรือในน่านน้ำเกาหลีเหนือ
ตระเวนเที่ยวตามรอยฉากของอนิเมะในญี่ปุ่น
เที่ยวชมหอดูดาวที่ฐานสังเกตการณ์ซิงหลง
ทำไมจึงไม่ควรเขียนวรรณยุกต์เวลาทับศัพท์ภาษาต่างประเทศ

บทความแต่ละเดือน

2024年

1月 2月 3月 4月
5月 6月 7月 8月
9月 10月 11月 12月

2023年

1月 2月 3月 4月
5月 6月 7月 8月
9月 10月 11月 12月

2022年

1月 2月 3月 4月
5月 6月 7月 8月
9月 10月 11月 12月

2021年

1月 2月 3月 4月
5月 6月 7月 8月
9月 10月 11月 12月

2020年

1月 2月 3月 4月
5月 6月 7月 8月
9月 10月 11月 12月

ค้นบทความเก่ากว่านั้น

ไทย

日本語

中文