ต่อจาก
บทที่ ๑๖ใน
บทที่ ๑๐ ได้พูดถึงการทำประโยคปฏิเสธไปแล้ว ส่วนใน
บทที่ ๑๒ พูดถึงรูปอดีตไป ส่วนบทนี้จะพูดถึงการพูดรูปอดีตของประโยคปฏิเสธ
เมื่อต้องการพูดปฏิเสธเรื่องในอดีตในภาษามองโกล เวลาพูดถึงเรื่องในอดีต ประโยคปฏิเสธจะค่อนข้างต่างไปจากประโยคบอกเล่า จึงต้องแยกมาพูดถึงเป็นพิเศษ
กริยารูปอดีตของประโยคบอกเล่านั้นมี ๔ แบบ แต่สำหรับรูปปฏิเสธจะมีเพียง ๒ แบบ ซึ่งแบ่งค่อนข้างต่างกันไป นั่นคือ
аагүй
ээгүй
оогүй
өөгүй |
ใช้ปฏิเสธเรื่องในอดีตทั่วไปแบบเป็นกลาง |
сангүй
сэнгүй
сонгүй
сөнгүй |
ใช้พูดถึงว่าเรื่องที่คาดว่าจะเกิดขึ้นนั้นไม่ได้เกิดขึ้นจริงๆ |
ต่อไปจะเรียกสั้นๆว่ารูป аагүй กับ รูป сангүй
ตัวอย่างเช่น
ноднин цас ороогүй .
ปีที่แล้วหิมะไม่ตก |
тэр ирсэнгүй .
เขาไม่ได้มา (คาดว่าจะมา แต่กลับไม่มา) |
өчигдөр бороо орсонгүй .
เมื่อวานฝนไม่ตก (คาดว่าจะตก แต่ก็ไม่ตก) |
ประโยคคำถามปฏิเสธการผันรูป сангүй นั้นก็แค่ผันรูป сан (
บทที่ ๑๒) แล้วเติม гүй ต่อเข้าไป จึงอาจจะไม่จำเป็นต้องอธิบายเพิ่มเติมเป็นพิเศษ แต่สำหรับรูป аагүй นั้นมีความต่างจากรูปที่เคยผันมา ดังนั้นในที่นี้จะมาฝึกผันกันสักหน่อย
โดยทั่วไปแล้วถ้าเป็นคำกริยาที่พยางค์สุดท้ายเป็นสระเสียงสั้น ก็ให้ทำการลากสระนั้นไปเป็นเสียงยาวแล้วเติม гүй
| |
รูปพจนานุกรม |
รูป аагүй |
| จำ |
санах |
санаагүй |
| ทำตาม |
дагах |
дагаагүй |
| เข้า |
орох |
ороогуй |
| กิน |
идэх |
идээгүй |
| เจ็บ |
өвдөх |
өвдөөгүй |
คำที่สระท้ายเป็น я ให้ต่อด้วย агүй หรือถ้า ё ก็ต่อด้วย огүй
| |
รูปพจนานุกรม |
รูป аагүй |
| ทิ้ง |
хаях |
хаяагүй |
| เย็บ |
оёх |
оёогүй |
คำกริยาที่พยางค์สุดท้ายเป็นสระเสียงยาวให้เติม г เพิ่มเข้าไปด้วย
| |
รูปพจนานุกรม |
รูป аагүй |
| ถาม |
асуух |
асуугаагүй |
| ห่อ |
ороох |
ороогоогүй |
ถ้าเป็นคำที่ลงท้ายด้วย их จะเติม агүй หรือ огүй ต่อท้าย โดย и ก็ยังเก็บไว้ แต่จริงๆแล้ว и จะไม่ได้ออกเสียง แม้จะเขียน иагүй และ иогүй ก็จะอ่านเป็น "อากุย" (หรือ "แอกุย") และ "ออกุย"
| |
รูปพจนานุกรม |
รูป аагүй |
| วาง |
тавих |
тавиагүй |
| แทนที่ |
солих |
солиогүй |
| เชิญ |
урих |
уриагүй |
ประโยคคำถามปฏิเสธรูปประโยคคำถามปฏิเสธสามารถสร้างได้โดยเติม юү? ต่อเข้าไปจากรูปปฏิเสธ เช่น
та яваагүй юү ?
คุณไม่ได้ไปหรือ? |
автобус ирсэнгүй юү ?
รถเมล์ไม่มาหรือ? (หวังว่าจะมาแต่ก็ไม่มา) |
өчигдөр бороо орсонгүй юү ?
เมื่อวานฝนไม่ได้ตกหรือ? (คาดว่าจะตกแต่ก็ไม่ตก) |
รูปอดีตของประโยคปฏิเสธของ {ก} เป็น {ข}ประโยค {ก} เป็น {ข} นั้นรูปปฏิเสธปกติจะเติม биш ต่อท้าย ถ้าเป็นรูปอดีตจะใช้ байх รูปปฏิเสธทำได้โดยใช้ биш แล้วตามด้วย байх ในรูปอดีต ในทำนองเดียวกันกับประโยคที่ใช้คำกริยาทั่วไป เช่น
дээр үед тэр цагдаа биш байлаа .
เมื่อก่อนเขายังไม่ใช่ตำรวจ |
өчигдөр тийм хүйтэн биш байлаа .
เมื่อวานอากาศไม่ได้หนาวขนาดนั้น |
| ꡐ цагдаа = ตำรวจ |
นอกจากนี้แล้ว อาจไม่ใช้ биш แต่ให้ทำ байх เป็นรูปอดีตปฏิเสธก็ได้เช่นกัน
тэр үед тэр инженер биш байлаа .
หรือ |
тэр үед тэр инженер байгаагүй .
ตอนนั้นเขายังไม่ใช่วิศวกร |
| ꡐ инженер = วิศวกร |
รูปปฏิเสธของกริยารูปกำลังดำเนินอยู่รูป аагүй ถ้าใช้กับ байна จะเป็นการบอกถึงเรื่องไม่ได้กำลังทำอยู่หรือยังไม่ได้ทำ
ถ้าใช้กับ байсан จะบอกถึงว่าในอดีตตอนนั้นที่พูดถึงอยู่ไม่ได้กำลังทำหรือยังไม่ได้ทำ
| -аагүй байна |
ตอนนี้ไม่ได้กำลังทำอยู่ |
| ตอนนี้ยังไม่ได้ทำ |
| ยังไม่ได้ทำเลยตั้งแต่เมื่อครู่ |
| -аагүй байсан |
ตอนนั้นไม่ได้กำลังทำอยู่ |
| ตอนนั้นยังไม่ได้ทำ |
| ยังไม่ได้ทำเลยจนถึงตอนนั้น |
เช่น
одоо уншаагүй байна .
= ตอนนี้ไม่ได้กำลังอ่านอยู่ |
өчигдөр уншаагүй байсан .
= เมื่อวานไม่ได้กำลังอ่านอยู่ |
би яг одоо хичээл хийгээгүй байна .
= ขณะนี้ฉันไม่ได้กำลังเรียนอยู่ |
| яг одоо = ในขณะนี้ |
хичээл = บทเรียน |
อ่านต่อ
บทที่ ๑๘