เมื่อปีเดือนสิงหาคมปี 2018 ได้มีโอกาสไปเที่ยวเมืองเซียงเก๋อหลี่ยา (香格里拉) มณฑลยูนนาน ซึ่งเป็นที่อาศัยของชาวทิเบต ทำให้ตอนนั้นได้เริ่มพยายามศึกษาอักษรทิเบตเพื่อจะได้อ่านออกเสียงได้ถูกเพื่อนำมาเขียนชื่อสถานที่หรือสิ่งต่างๆที่เจอมาเป็นภาษาทิเบตได้ถูกต้อง

แต่ว่าตอนนั้นได้แค่ศึกษาข้อมูลในเว็บ เช่นวิกิพีเดีย ซึ่งก็มีอยู่จำกัด ไม่ได้เข้าใจโดยถูกต้องละเอียดนัก และภาษาทิเบตมีความซับซ้อนพอสมควร จึงยังไม่ได้กำหนดหลักทับศัพท์ที่แน่นอน ไม่อาจทำได้โดยง่าย

แต่พอดีเมื่อตอนที่ไปญี่ปุ่นตอนเดือนมีนาคม 2019 มีโอกาสได้เจอหนังสือเรียนภาษาทิเบต ซึ่งเล่าไว้ใน https://phyblas.hinaboshi.com/20190315



ตอนนั้นก็ได้ซื้อเก็บไว้ แต่ไม่ได้ทีเวลาอ่านจริงจัง ยังไม่สะดวกทำอะไร

แต่ล่าสุดตอนช่วงปีใหม่ 2019-2020 จึงได้ตัดสินใจหยิบหนังสือเล่มนี้มาอ่านอีกครั้ง และทำความเข้าใจภาษาทิเบตให้มากขึ้น



อีกทั้งคราวนี้เปิดเจอบทเรียนภาษาทิเบตของไต้หวันใน youtube ด้วย ก็เอามาดูจนจบ เป็นข้อมูลประกอบไปด้วย https://www.youtube.com/watch?v=rnOKRGUaHVQ

และบวกกับการที่อ่านข้อมูลจากในวิกิพีเดียและเว็บต่างๆเพิ่มเติม สุดท้ายจึงสรุปหลักการอ่านและเขียนทับศัพท์ภาษาทิเบตออกมาได้สำเร็จ

หลักการเขียนได้รวมรวมไว้ใน https://phyblas.hinaboshi.com/20200105

เพียงแต่ว่าแม้จะพยายามทำความเข้าใจหลักการอ่านแล้ว ก็ยังไม่ใช่ว่าจะทำให้อ่านได้ถูกต้องเสียทีเดียว

อักษรทิเบตถูกสร้างขึ้นมานานเกินกว่าพันปี สะท้อนเสียงอ่านสมัยนั้น แต่ในปัจจุบันเสียงอ่านได้เปลี่ยนแปลงไปมาก มีระบบวรรณยุกต์ที่ยุ่งยากเพิ่มเข้ามา และมีข้อยกเว้นมากมาย

ดังนั้นถ้าไม่ได้ให้เวลาศึกษาคุ้นเคยและมีโอกาสได้ใช้งานจริงๆก็คงไม่อาจมั่นใจได้ว่าจะอ่านได้ถูกต้องตามที่คนทิเบตจริงๆอ่าน

อีกทั้งภาษาทิเบตจริงๆแล้วก็มีหลายสำเนียง แม้จะยึดสำเนียงลาซ่า (拉萨) เป็นหลัก แต่ในความเป็นจริงก็มีความหลากหลายในตัวสูงอยู่ หลายอย่างเสียงอ่านไม่ได้ตายตัว นักภาษาศาสตร์ก็เห็นไม่ตรงกันเรื่องมาตรฐานภาษาทิเบต

และอักษรทิเบตก็ไม่ได้แค่ถูกใช้เพื่อเขียนภาษาทิเบต แต่ยังมีการใช้เพื่อเขียนภาษาอื่นๆอีกมากมายในกลุ่มเดียวกับภาษาทิเบต เช่นภาษาจงกา (རྫོང་ཁ) หรือที่มักเรียกว่าภาษาภูฏาน ซึ่งเป็นภาษากลางที่ใช้ในประเทศภูฏาน และหลายภาษาของชนกลุ่มน้อยในภูฏาน เนปาล อินเดีย

จึงทำให้อาจได้ข้อมูลรายละเอียดเกี่ยวกับภาษาทิเบตต่างกันออกไปหลากหลายหากเปิดดูตำราคนละเล่ม หรือแหล่งเรียนรู้คนละที่

หลักการถอดเสียงอ่านที่ใช้เขียนในนี้จึงทำในลักษณะที่เหมาะกับการเรียนรู้ของคนไทยมากที่สุด มองข้ามข้อยกเว้นจุกจิกบางอย่างที่ไม่สำคัญ เลี่ยงความยุ่งยากหลายจุด แต่ถึงอย่างนั้นก็ยังคงยุ่งยากอยู่ดี

แม้ตัวอักษรจะทำความเข้าใจยากพอสมควร แต่ก็เป็นอักษรที่สวยงาม จึงรู้สึกน่าสนใจศึกษาเรียนรู้

อักษรทิเบตวิวัฒนาการมาจากอักษรทางฝั่งอินเดียว เช่นเดียวกับอักษรของภาษาต่างๆในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้อย่าง ไทย ลาว เขมร พม่า แต่เทียบกันแล้วมีรูปร่างที่ดูงดงามน่าดึงดูดมากกว่า แต่ก็ยุ่งยากซับซ้อนกว่า

ภาษาทิเบตเป็นภาษากลุ่มใกล้เคียงกับภาษาพม่า จึงมีอะไรๆใกล้เคียงกัน แต่ก็มีความซับซ้อนไปคนละแบบ

ภาษาที่ใช้อักษรในกลุ่มนี้มีอยู่หลากหลาย แต่ละภาษาก็น่าสนใจน่าศึกษามากทีเดียว ถ้ามีโอกาสก็อยากลองเขียนบทความสรุปรวมเกี่ยวกับเรื่องนี้อยู่



บทความที่มีการเขียนภาษาทิเบตไว้ทั้งหมดมีไม่มาก แค่บันทึกเที่ยวเซียงเก๋อหลี่ลา และตอนที่ไปเที่ยวสวนชนเผ่าและพิพิธภัณฑ์ทิเบตในปักกิ่ง

https://phyblas.hinaboshi.com/20150606
https://phyblas.hinaboshi.com/20150608
https://phyblas.hinaboshi.com/20180426
https://phyblas.hinaboshi.com/20180428
https://phyblas.hinaboshi.com/20180430

ทั้งหมดนี้ได้ย้อนไปอ่านและแก้วิธีการเขียนชื่อต่างๆให้เป็นไปตามหลักการที่กำหนดขึ้นมาใหม่แล้ว

นอกจากนี้ก็ขอเรียบเรียงชื่อทั้งหมดไว้ตรงนี้ เพื่อสะดวกต่อการค้น ตอนนี้ยังมีไม่มากเท่าไหร่ แต่หวังว่าจะมีโอกาสได้ไปเที่ยวลาซ่า ซึ่งเป็นใจกลางทิเบตจริงๆ แล้วคงมีอะไรให้เขียนถึงเยอะกว่านี้อีกมาก

ภาษาทิเบต	ภาษาไทย	พินอินทิเบต
{{แถว[0]}}	{{แถว[1]}}	{{แถว[2]}}

~ เกี่ยวกับเรา ~

สารบัญ

รวมคำแปลวลีเด็ดจากญี่ปุ่น

ภาษา python มอดูลต่างๆ -- numpy -- matplotlib -- pandas -- manim -- opencv -- pyqt -- pytorch การเรียนรู้ของเครื่อง -- โครงข่าย      ประสาทเทียม

ภาษา javascript

ภาษา mongol

ภาษาศาสตร์

maya

ความน่าจะเป็น

บันทึกในญี่ปุ่น

บันทึกในจีน -- บันทึกในปักกิ่ง -- บันทึกในฮ่องกง -- บันทึกในมาเก๊า

บันทึกในไต้หวัน

บันทึกในยุโรปเหนือ

บันทึกในประเทศอื่นๆ

qiita

บทความอื่นๆ

บทความแบ่งตามหมวด

==เลือกหมวด== ดาราศาสตร์ คณิตศาสตร์ -ความน่าจะเป็น คอมพิวเตอร์ -เขียนโปรแกรม --python ---numpy ---scipy ---matplotlib ---pandas ---manim ---pyqt ---sklearn ---pytorch ---mayapython --ruby --javascript --dart --MATLAB --SQL --regex --opencv -shell -3D --maya --MMD -microsoft_office -pdf -ปัญญาประดิษฐ์ --โครงข่ายประสาทเทียม --สเตเบิลดิฟฟิวชัน ---comfyui -การสุ่ม ภาษาศาสตร์ -ตัวอักษร -เรียนภาษา -หลักเกณฑ์การทับศัพท์ -ภาษาจีน --ภาษาจีนกลาง -ภาษาญี่ปุ่น -ภาษามองโกล -ภาษาลาว -ภาษาเขมร ประวัติศาสตร์ -ประวัติศาสตร์จีน -ประวัติศาสตร์ญี่ปุ่น ปรัชญา ประเทศจีน -จีนแผ่นดินใหญ่ --ปักกิ่ง --เทียนจิน --เหลียวหนิง --เหอเป่ย์ --เหอหนาน --ซานตง --ซานซี --อานฮุย --เจ้อเจียง --หูเป่ย์ --หูหนาน --ฝูเจี้ยน --กวางตุ้ง ---แต้จิ๋ว --ยูนนาน --ซินเจียง -ฮ่องกง -มาเก๊า -ไต้หวัน --ไทเป --จีหลง --เถาหยวน --ซินจู๋ --เหมียวลี่ --ไถจง --จางฮว่า --หยวินหลิน --เจียอี้ --ไถหนาน --เกาสยง --ผิงตง --อี๋หลาน ประเทศญี่ปุ่น -ฮกไกโด -อาโอโมริ -อิวาเตะ -มิยางิ -อากิตะ -ยามางาตะ -ฟุกุชิมะ -อิบารากิ -โทจิงิ -กุมมะ -ไซตามะ -จิบะ -โตเกียว -คานางาวะ -นีงาตะ -โทยามะ -อิชิกาวะ -ฟุกุอิ -ยามานาชิ -นางาโนะ -กิฟุ -ชิซึโอกะ -ไอจิ -มิเอะ -ชิงะ -เกียวโต -โอซากะ -เฮียวโงะ -นาระ -วากายามะ -โอกายามะ -ฮิโรชิมะ -ยามางุจิ -ฟุกุโอกะ -ซางะ -นางาซากิ -คุมาโมโตะ -โออิตะ ต่างแดน -อุษาคเนย์ --กัมพูชา --พม่า --สิงคโปร์ -ยุโรป --สวีเดน --เดนมาร์ก --ฟินแลนด์ -ออสเตรเลีย ท่องเที่ยว -มหาวิทยาลัย -พิพิธภัณฑ์ --พิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์ --หอศิลป์ -สวนสัตว์ --พิพิธภัณฑ์สัตว์น้ำ -ท้องฟ้าจำลอง -ตึกระฟ้า -ปราสาท☑ --ปราสาทญี่ปุ่น --ปราสาทขอม --ปราสาทยุโรป -ศาสนสถาน --วัด --ศาลเจ้า --โบสถ์ --มัสยิด -สุสาน -มรดกโลก -ทะเล -ทะเลสาบ -ภูเขา -หิมะ -ดอกซากุระ -แมว -รถไฟ -เรือ -ตลาดกลางคืน -งานเทศกาล -ที่ระลึกภัยพิบัติ -ตามรอย บันเทิง -เกม --อาเตอลีเย --โปเกมอน --caligula --vn -อนิเมะ -มังงะ -นิยาย -เพลง --เพลงอนิเมะ --เพลงเกม เรื่องแต่ง บันทึก

　 ค้นหาบทความ

　 บทความล่าสุด

　 บทความแนะนำ

บทความแต่ละเดือน

ค้นบทความเก่ากว่านั้น

ไทย

日本語

中文