ต่อจาก
บทที่ ๓๖ในบทนี้จะว่าด้วยเรื่องของการผันคำกริยารูปที่แสดงถึงการกระทำที่ซ้ำต่อเนื่องเป็นระยะเวลาหนึ่ง
ที่จริงแล้วก็คล้ายกับรูปกำลังกระทำ ที่เขียนถึงไปใน
บทที่ ๑๖ แต่คราวนี้จะมีความหมายไปในทางที่ว่าทำหลายๆครั้งซ้ำๆ หรือเกิดขึ้นเรื่อยๆ ในขณะที่รูปกำลังกระทำนั้นจะเน้นไปที่กริยาที่ต้องดำเนินต่อเนื่อง
รูปทำซ้ำๆมีการผันอยู่ ๒ แบบ คือรูป -саар กับรูป -аад แล้วเติม байх ที่ผันเป็นรูปต่างๆ วิธีใช้ไม่ต่างกันมากนัก
สำหรับรูป -аад นั้นวิธีผันจะเหมือนกับใน
บทที่ ๓๒ ดังนั้นวิธีการผันก็อ้างอิงตามนั้น
แต่รูป -саар นั้นยังไม่เจอเจอมาก่อนเลยต้องอธิบายเล็กน้อย แต่หลักการโดยรวมแล้วก็คือเติม саар/сээр/соор/сөөр ตามหลักความกลมกลืนของเสียงนั่นเอง ซึ่งก็คล้ายๆกับหลักการผันที่ผ่านๆมา ดังนั้นในที่นี้จะแค่ยกตัวอย่างการผันให้เห็น
| |
รูปพจนานุกรม |
รูป -саар |
รูป -аад |
| เจ็บ |
өвдөх |
өвдсөөр |
өвдөөд |
| เป็น, อยู่, มี |
байх |
байсаар |
байгаад |
| ทำ |
хийх |
хийсээр |
хийгээд |
| เข้า |
орох |
орсоор |
ороод |
| มา |
ирэх |
ирсээр |
ирээд |
| เล่น |
тоглох |
тоглосоор |
тоглоод |
| ใช้ชีวิต |
амьдрах |
амьдарсаар |
амьдраад |
| เรียน |
сурах |
сурсаар |
сураад |
| ต้ม, ปรุง |
чанах |
чанасаар |
чанаад |
| ทำความสะอาด |
цэвэрлэх |
цэвэрлэсээр |
цэвэрлээд |
เมื่อต้องการพูดถึงเรื่องที่กำลังดำเนินอยู่เรื่อยๆในปัจจุบันก็ใช้รูป -аад байна หรือ -саар байна
ตัวอย่างการใช้ เช่นกริยาที่ดำเนินซ้ำๆเหมือนเดิมเรื่อยๆ ประธานอาจจะต่างกันไปก็ได้
дарга нар ирээд байна.
= พวกหัวหน้ากำลังทยอยมาถึงกันเรื่อยๆ |
манайд хөдөөнөөс хүмүүс ирсээр байна.
= ที่บ้านฉันมีผู้คนจากบ้านนอกมาอยู่เรื่อยๆ |
หรืออาจใช้กับกริยาที่ดำเนินต่อเนื่องระยะหนึ่ง
түрүүнээс хойш миний гэдэс өвдөөд байна.
= ท้องฉันปวดอยู่เรื่อยๆมาตั้งแต่เมื่อครู่ |
нөгөө ном дэлгүүрт байсаар байна.
= หนังสือเล่มนั้นมีอยู่ที่ร้าน (มีอยู่มาโดยตลอด) |
| ꡐ гэдэс = ท้อง |
ถ้าเติม л เข้าไปเป็น л байна จะมีความหมายออกไปในทางว่า "ยัง...อยู่"
гадаа бороо орсоор л байна.
= ข้างนอกฝนยังตกอยู่ |
миний хүү компьютерээр тоглосоор л байна.
= ลูกชายฉันยังเล่นคอมพิวเตอร์อยู่เลย |
ถ้าเป็นการกระทำในอดีตก็ใช้เป็น -саар байсан
би өчигдөр өдөржингөө гэртээ хичээл хийсээр байсан.
= เมื่อวานฉันเรียนอยู่ที่บ้านทั้งวัน |
| ꡐ өдөржин = ตลอดทั้งวัน |
หากต้องการพูดถึงการกระทำที่ทำมาเรื่อยๆจนถึงช่วงเวลาหนึ่งก็อาจใช้รูป саар ирсэн
би япон хэлийг бараг 10 жилийн турш сурсаар ирсэн.
= ฉันเรียนภาษาญี่ปุ่นมาตลอด 10 ปี |
манайх өнгөрсөн жил хүртэл хөдөө амьдарсаар ирсэн.
= บ้านฉันอาศัยอยู่บ้านนอกมาจนถึงปีที่แล้ว |
| ꡐ өнгөрсөн = ก่อนหน้า, ที่แล้ว |
นอกจากนี้แล้วถ้าต้องการพูดถึงสิ่งที่ทำอยู่เรื่อยๆเป็นปกติหรือเคยชินในอดีตก็อาจใช้รูป -даг ร่วมกับ байх ที่ผันเป็นรูปอดีต แบบไหนก็ได้ใน ๓ แบบนี้
зоддог байсан.
= เคยต่อยอยู่เรื่อยๆ |
тусалдаг байв.
= เคยช่วยอยู่เรื่อยๆ |
байдаг байлаа.
= เคยอยู่มาโดยตลอด |
| ꡐ зодох = ต่อย |
ꡐ туслах = ช่วย |
ตัวอย่างเช่น
намайг бага байх үед ээж өглөө эрт босож цай чанадаг байлаа.
= ตอนฉันยังเล็ก แม่มักตื่นเช้ามาต้มชาให้ |
тухайн үед дэлгүүрт хэн ч авахгүй давс байдаг байлаа.
= ตอนนั้นเกลือที่ใครๆก็ไม่ซื้อยังอยู่ที่ร้านเสมอ |
เพียงแต่ว่าการผันรูป -жээ นั้นแม้จะเป็นรูปอดีตเหมือนกันแต่ даг байжээ ใช้จะมีความหมายต่างออกไปมาก คือจะหมายถึงว่าควรจะทำสิ่งนั้นแต่กลับไม่ได้ทำ
тэр номыг авдаг байжээ.
= รู้งี้ซื้อหนังสือเล่มนั้นไปแล้ว
(ไม่ได้แปลว่าเคยซื้ออยู่เสมอ) |
อ่านต่อ
บทที่ ๓๘